Wezuwiusz, Włochy

Wezuwiusz, położony w pobliżu Zatoki Neapolitańskiej w południowych Włoszech, to jeden z najbardziej znanych wulkanów na świecie. Choć obecnie pozostaje uśpiony, jego historia, imponująca sylwetka i niezwykłe znaczenie kulturowe przyciągają turystów z całego świata.

Erupcja Wezuwiusza  w 79 roku n.e.

• Najsłynniejsza erupcja Wezuwiusza miała miejsce w 79 roku n.e., kiedy to wulkan zniszczył starożytne miasta Pompeje, Herkulanum i Stabie. Miasta te zostały zasypane popiołem i pumeksem, zachowując niezwykle szczegółowy obraz życia codziennego w czasach rzymskich.
• Wydarzenie to jest jednym z najlepiej udokumentowanych kataklizmów starożytności, dzięki relacji Pliniusza Młodszego.

Jeden z najniebezpieczniejszych wulkanów świata

• Wezuwiusz jest uważany za jeden z najbardziej niebezpiecznych wulkanów na świecie. Powód? W jego pobliżu mieszka ponad 3 miliony ludzi, co czyni go najgęściej zaludnionym obszarem wulkanicznym na świecie.

Ostatnia erupcja

• Ostatnia erupcja Wezuwiusza miała miejsce w 1944 roku, podczas II wojny światowej. Spowodowała zniszczenia w okolicznych wioskach i wpłynęła na działania alianckich wojsk stacjonujących w Neapolu.

Symbol i inspiracja

• Wezuwiusz był inspiracją dla artystów i pisarzy przez wieki. Jego majestatyczna sylwetka stała się symbolem regionu Kampanii i często pojawia się na obrazach pejzażowych z epoki romantyzmu.

Wezuwiusz - zwiedzanie

Wezuwiusz to popularna atrakcja turystyczna, oferująca niezapomniane widoki i możliwość spaceru po jednym z najbardziej znanych kraterów wulkanicznych.

Jak dostać się do Wezuwiusza? Fotoodyseja poleca

• Transport publiczny: Z Neapolu można dojechać pociągiem Circumvesuviana do stacji Ercolano lub Pompei, a stamtąd skorzystać z autobusów wahadłowych, które dowożą turystów na wysokość około 1000 m n.p.m.
• Samochód: Można również dojechać samochodem do parkingu pod szczytem i kontynuować pieszo.

Zwiedzanie krateru

• Po dotarciu na wysokość około 1000 m n.p.m. trzeba pokonać około 200 metrów różnicy wysokości pieszo. Ścieżka prowadzi na krawędź krateru, z której można zobaczyć imponujące wnętrze wulkanu.
• Przy dobrej pogodzie widoki rozciągają się na Zatokę Neapolitańską, Capri i okoliczne miasta.

Pompeje i Herkulanum

• Nie można zwiedzać Wezuwiusza bez odwiedzenia Pompejów i Herkulanum, dwóch starożytnych miast zasypanych przez erupcję. Dziś są to jedne z najlepiej zachowanych stanowisk archeologicznych na świecie.

 Lempicka w MNK

W 2022 roku Muzeum Narodowe w Krakowie (MNK) zorganizowało wystawę prac Tamary Łempickiej, jednej z najbardziej rozpoznawalnych artystek stylu art déco. Była to wyjątkowa okazja, aby zobaczyć w Polsce szeroki przekrój twórczości tej niezwykle charyzmatycznej malarki. Wystawa zatytułowana "Tamara Łempicka. Kobieta w podróży" odbywała się w Gmachu Głównym MNK.

Ekspozycja prezentowała około 30 obrazów Łempickiej, a także szkice, grafiki i przedmioty związane z jej życiem. Kuratorzy skupili się na ukazaniu Łempickiej jako kobiety, która konsekwentnie budowała swoją niezależność artystyczną i osobistą w czasach, gdy kobiety dopiero zaczynały zyskiwać prawa i wolność twórczą.

Była to jedna z najważniejszych wystaw w Polsce poświęconych Tamarze Łempickiej, podkreślająca zarówno jej znaczenie dla sztuki XX wieku, jak i ponadczasowy charakter jej dzieł. Wystawa cieszyła się dużym zainteresowaniem, przyciągając zarówno miłośników sztuki, jak i osoby, które dopiero odkrywały twórczość tej wyjątkowej artystki.

Tamara Łempicka (1898–1980), znana również jako Tamara de Lempicka, była polską malarką działającą głównie w Paryżu i Stanach Zjednoczonych. Jest jednym z najważniejszych przedstawicieli stylu art déco, a jej dzieła stanowią kwintesencję tej epoki.

Urodziła się jako Maria Gurwik-Górska w Warszawie lub Moskwie (kwestia miejsca urodzenia bywa niejednoznaczna), w zamożnej rodzinie żydowsko-polskiej. Po rewolucji październikowej uciekła z Rosji do Paryża, gdzie rozpoczęła karierę artystyczną. Łempicka studiowała malarstwo w Académie de la Grande Chaumière oraz pod kierunkiem znanych artystów, takich jak André Lhote. Była nie tylko utalentowaną artystką, ale także ikoną stylu – słynęła z niezwykłego życia towarzyskiego, nowoczesnych poglądów i wyrazistej osobowości. 

Tamara Łempicka jest uważana za jedną z najbardziej charakterystycznych artystek stylu art déco, który rozwijał się w latach 20. i 30. XX wieku. Jej znaczenie wynika z kilku kluczowych aspektów:

1. Unikalny styl malarski

Łempicka stworzyła rozpoznawalny język artystyczny, który łączył elementy kubizmu, futuryzmu i klasycznego realizmu. Jej obrazy wyróżniają się:

• geometryczną precyzją form,
• intensywnymi kolorami,
• eleganckimi i idealizowanymi postaciami.

Była mistrzynią portretu, a jej dzieła przedstawiają często silne, niezależne kobiety, co czyni ją ikoną feminizmu w sztuce.

2. Art déco w najczystszej formie

Łempicka jest uznawana za jedną z najważniejszych ambasadorek art déco, czyli stylu, który odzwierciedlał ducha międzywojnia – nowoczesność, luksus, glamour i optymizm.

3. Obrazy jako symbole epoki

Jej prace były popularne wśród elit tamtego czasu. Portretowała arystokrację, bogatych przedsiębiorców, aktorów i artystów. Dzięki temu jej obrazy stały się wizualnym zapisem życia społecznego lat 20. i 30.

4. Przełamywanie stereotypów

Łempicka była nowoczesną kobietą swoich czasów, która nie bała się łamać konwenansów. Jej życie i twórczość promowały idee wolności, niezależności i emancypacji.

Akropol - Ateny, Grecja

Akropol w Atenach to jeden z najbardziej ikonicznych zabytków starożytnego świata, symbol greckiej cywilizacji i kultury

1. Co oznacza „Akropol”?

• Słowo „Akropol” pochodzi od greckich słów „akro” (wysoko) i „polis” (miasto). Oznacza dosłownie „wysokie miasto” i odnosi się do wzgórza, na którym zbudowano kompleks świątyń.

2. Miejsce o znaczeniu religijnym

• Akropol był centrum religijnym starożytnych Aten, poświęconym bogini Atenie, opiekunce miasta. To właśnie na Akropolu odbywały się ważne rytuały i procesje.

3. Najsłynniejsza budowla – Partenon

• Partenon, największa świątynia na Akropolu, był poświęcony Atenie Dziewicy (Atena Parthenos).
• Wewnątrz znajdował się ogromny posąg bogini wykonany z drewna, złota i kości słoniowej, dzieło Fidiasza.

4. Precyzja starożytnych architektów

• Kolumny Partenonu mają delikatne wybrzuszenie zwane entasis, które koryguje optyczne zniekształcenia – bez tego wyglądałyby wklęsłe.
• Mimo że wydaje się idealnie prostokątny, Partenon nie ma prostych linii – wszystkie elementy są lekko zakrzywione dla efektu wizualnej harmonii.

5. Akropol w różnych epokach

• W czasach rzymskich Akropol był nadal miejscem kultu, ale w okresie bizantyjskim Partenon został przekształcony w kościół.
• Podczas panowania Osmanów stał się meczetem, a w XVII wieku – magazynem prochu, który eksplodował podczas oblężenia Wenecjan w 1687 roku, poważnie uszkadzając Partenon.

6. Propyleje – wejście na Akropol

• Propyleje to monumentalna brama prowadząca na Akropol. Zostały zaprojektowane tak, aby budzić podziw odwiedzających już na samym wejściu.

7. Inne budowle Akropolu

• Świątynia Ateny Nike: Mała świątynia upamiętniająca zwycięstwa Aten.
• Erechtejon: Świątynia z charakterystycznym gankiem kariatyd – kolumn w formie kobiecych postaci.
• Odeon Heroda Attyka: Teatr zbudowany u podnóża Akropolu, który do dziś służy jako miejsce koncertów i występów.

8. Kolory Partenonu

• Chociaż dziś widzimy biały marmur, w starożytności Partenon był kolorowy. Były na nim czerwone, niebieskie i złote zdobienia.

9. Symbol Grecji

• Akropol, a szczególnie Partenon, stał się symbolem Grecji i jej dziedzictwa kulturowego. Jest też jednym z najbardziej rozpoznawalnych obiektów na świecie.

10. Lista UNESCO

• Akropol został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1987 roku jako wyjątkowy przykład starożytnej architektury i sztuki.

11. Rekonstrukcja i konserwacja

• Prace konserwatorskie na Akropolu trwają od dziesięcioleci. Kamienie są starannie numerowane i składane niczym puzzle, aby przywrócić im pierwotny wygląd.

12. Panoramiczne widoki

• Z Akropolu rozciąga się niesamowity widok na Ateny, wzgórze Likavitos, Morze Egejskie i pobliskie wyspy.

Werona - Włochy

Werona, miasto w północnych Włoszech, jest pełne historii, kultury i romantyzmu. Znana jako „miasto zakochanych” dzięki związkowi z historią Romea i Julii

1. Miasto Romea i Julii

• Werona stała się sławna na całym świecie dzięki tragedii Willama Szekspira "Romeo i Julia".

• 
  Dom Julii (Casa di Giulietta), z charakterystycznym balkonem, przyciąga miliony turystów. Choć Julia jest postacią fikcyjną, dom należał kiedyś do rodziny Capello, której nazwisko mogło być inspiracją dla „Capuletów”.

• Turyści często zostawiają listy miłosne w Domu Julii – tradycja ta jest tak popularna, że powstało tam biuro odpowiadające na listy z całego świata.

2. Amfiteatr w Weronie

• Arena di Verona, zbudowana w I wieku n.e., to jeden z najlepiej zachowanych rzymskich amfiteatrów.
• Mieści aż 30 tysięcy widzów i do dziś jest miejscem spektakularnych koncertów oraz słynnego letniego festiwalu operowego.

3. Werona na Liście UNESCO

• Historyczne centrum Werony jest wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO dzięki bogactwu architektury, w tym rzymskich, średniowiecznych i renesansowych zabytków.

4. Grobowce Scaligerich

• Rodzina Scaligeri, dawni władcy Werony, pozostawiła po sobie piękne gotyckie grobowce, zwane Arche Scaligere. Ich unikalny styl architektoniczny przyciąga uwagę historyków i turystów.

5. Piazza delle Erbe

• Najstarszy plac w Weronie, Piazza delle Erbe, to centrum życia miejskiego już od czasów rzymskich. Znajdują się tam piękne budynki, targowisko oraz Fontanna Madonny Werony.

6. Werona i muzyka

• Miasto organizuje liczne wydarzenia muzyczne, a Letni Festiwal Operowy w Arenie jest jednym z najbardziej znanych festiwali operowych na świecie.