Castel Nuovo, Neapol

Nazwa „Castel Nuovo” powstała w XIII wieku, aby odróżnić go od starszych neapolitańskich fortec: Castel dell’Ovo i Castel Capuano. Dziś więc „Nowy Zamek” ma… ponad 700 lat.

Łuk triumfalny rodem z renesansu

Najbardziej rozpoznawalną częścią zamku jest monumentalny marmurowy łuk triumfalny z XV wieku, wstawiony między dwie baszty, aby uczcić przyjazd do Neapolu króla Alfonsa Aragońskiego. To jedno z najwybitniejszych dzieł renesansu we Włoszech – dekorowane reliefami przedstawiającymi triumf monarchy.

Siedziba królów i bratobójcze intrygi

Castel Nuovo był oficjalną rezydencją królów Neapolu z dynastii Andegawenów i Aragończyków. W jego murach ważyły się losy królestwa, zawierano polityczne małżeństwa, a także knuto intrygi, które niekiedy kończyły się tragicznie.

Skarbiec pisarzy i humanistów

W XV wieku działała tu słynna Biblioteka Alfonsa V, jedna z najbogatszych w Europie. Gościli tu humaniści, poeci i uczeni, m.in. Giovanni Pontano czy Angelo Poliziano.

5. Wielka sala broniła się przed Wezuwiuszem

Podczas erupcji Wezuwiusza w 1631 roku popiół dotarł aż do bram Castel Nuovo, ale masywna budowla przetrwała bez większych zniszczeń.

Historia Castel Nuovo w skrócie

Powstanie w czasach Andegawenów

Zamek wzniesiono w 1279 roku z rozkazu Karola I Andegaweńskiego, który przeniósł stolicę Królestwa Neapolu z Palermo do Neapolu. Miał być symbolem władzy andegaweńskiej – potężną, reprezentacyjną twierdzą nad zatoką.

Epoka wielkości za Aragończyków

Najbardziej imponujący kształt zamek zyskał dopiero pod rządami Aragończyków (XV w.). Alfonso V dodał marmurowy łuk, przekształcił go w renesansową rezydencję i ufortyfikował basztami, które dziś są najbardziej charakterystyczną częścią obiektu.

Upadek i nowe funkcje

Po zjednoczeniu Włoch zamek stracił funkcję rezydencji królewskiej. Dziś mieści się tu muzeum, sale wystawowe oraz siedziba władz miasta Neapolu.

Legendy i opowieści Castel Nuovo

Legenda o “Zielonej Komnacie” i bratobójczym spisku

Najbardziej znana legenda dotyczy Sali Barona (Sala dei Baroni). W 1486 roku król Ferdynand I Aragoński pod pozorem pojednania zaprosił zbuntowanych baronów na bankiet. Gdy weszli do sali, drzwi zatrzasnęły się za nimi, a oddziały króla aresztowały wszystkich uczestników spisku.

Legenda mówi, że dusze zdradzonych baronów do dziś błąkają się po korytarzach, zwłaszcza nocą, gdy echo kroków niesie się przez kamienne sale.

Duch królowej Joanny I – „Krwawa Joanna”

Z zamkiem łączy się także postać Joanny I Neapolitańskiej, niesłusznie obwinianej o rozkaz uduszenia męża, Andrzeja Węgierskiego. Choć wydarzenie miało miejsce w Aversie, legenda głosi, że duch królowej regularnie powraca do Castel Nuovo.
Podobno w niektóre noce można zobaczyć kobiecą sylwetkę w średniowiecznej sukni krążącą w pobliżu baszt.

Czarna studnia i demon morski

W zamku znajduje się tzw. „pozzo dei coccodrilli” – „studnia krokodyli”. Według legendy więźniów wrzucano tam, by padli ofiarą mieszkającego na dnie potwora przypominającego krokodyla, który miał przybyć z egzotycznych krajów i dostać się do podziemi przez morskie kanały.

Choć brzmi to jak fantastyczna opowieść, istnieją przekazy mówiące, że w XVII wieku znaleziono tam kości ludzkie, co tylko wzmocniło legendę.

Złoty skarb Anjou

Tradycja opowiada o skarbie Andegawenów ukrytym w podziemiach zamku, którego nigdy nie odnaleziono. Być może to tylko miejska legenda, ale wiele osób wierzy, że pod masywnymi murami leżą skrzynie pełne złota, klejnotów i ksiąg z pieczęciami dawnych królów.

 Baszta „La Guardia” – teatr okrętów i duchów

Jedna z baszt zwana „del Beverello” miała być miejscem, z którego średniowieczni strażnicy obserwowali Zatokę Neapolitańską. Według opowieści marynarze widywali czasem w pobliżu baszty widmowy okręt, który wyłaniał się z mgły i znikał bez śladu.

Międzymurze - nowa trasa na Wawelu, Kraków

Międzymurze - nowa trasa na Wawelu, Kraków

Wawel – Międzymurze to jedna z nowszych i ciekawszych tras udostępnianych przez Zamek Królewski na Wawelu. Pozwala poznać miejsca na co dzień niedostępne – biegnące pomiędzy zewnętrznymi murami obronnymi a zabudowaniami rezydencji królewskiej. Przybliża też najstarszą historię Wawelskiego Wzgórza i zamku.

O wystawie „Wawel: Międzymurze”

Trasa została przygotowana tak, by pokazać zarówno militarną przeszłość Wawelu, jak i jego historię. Wystawa pokazuje m.in. detale architektoniczne, fragmenty dawnych zabudowań, relikty obwarowań i urządzenia obronne. Na trasie umieszczono również plansze i rekonstrukcje, które obrazują, jak zmieniało się wzgórze na przestrzeni ponad tysiąca lat. Wystawa jest multimedialna i została doskonale opracowana.

Krótka historia Wawelu

Wzgórze Wawelskie było zasiedlone już w epoce kamienia, a od VIII–IX wieku stało się jednym z najważniejszych grodów plemiennych Wiślan. Po powstaniu państwa Piastów Wawel przeobraził się w centralny ośrodek władzy – rezydencję książąt, a później królów polskich.

W XIII wieku powstały pierwsze kamienne fortyfikacje, a w XIV wieku Kazimierz Wielki nadał wzgórzu charakter monumentalnej rezydencji królewskiej. Później Jagiellonowie przekształcili Wawel w renesansowy pałac otoczony nowoczesnymi jak na owe czasy obwarowaniami. W XVI wieku działała tu niezwykle ważna kancelaria królewska, odbywały się sejmy, a sama rezydencja była jednym z centrów kultury europejskiej.

Po przeniesieniu stolicy do Warszawy Wawel stopniowo tracił funkcję polityczną, ale pozostał miejscem koronacji i pochówków władców. W czasie zaborów Austriacy zamienili wzgórze w twierdzę i przebudowali część obwarowań – właśnie dzięki temu powstała część konstrukcji, które dziś ogląda się w ramach Międzymurza.

XX wiek to czas restauracji i odzyskiwania królewskiego charakteru Wawelu. Po odpowiednich pracach konserwatorskich stał się muzeum narodowym, a także jedną z najważniejszych polskich nekropolii.

Ciekawostki o Wawelu i Międzymurzu

• W czasie austriackiej okupacji (XIX w.) część średniowiecznych murów celowo rozebrano, aby dostosować wzgórze do potrzeb wojska. Te naruszenia później wykorzystali konserwatorzy do badań i rekonstrukcji wcześniejszych faz zabudowy.

  

• W Międzymurzu zachowały się ślady po dawnych stanowiskach artyleryjskich – to dowód, że w XVII wieku Wawel był nie tylko rezydencją, ale realną fortecą.

• Fragmenty umocnień, które można dziś oglądać, pochodzą z różnych epok – od gotyku po czasy porozbiorowe – dzięki czemu trasa w sposób naturalny „czyta” warstwową historię wzgórza.

  

 Madryt, Hiszpania

Madryt jest najwyżej położoną stolicą Europy – znajduje się na wysokości ok. 667 m n.p.m.

Nazwa miasta prawdopodobnie pochodzi od arabskiego „Mayrit”, co oznacza „miejsce obfitujące w wodę”. Rzeczywiście pod miastem istnieje gęsta sieć podziemnych kanałów i źródeł.

Na środku Puerta del Sol, jednego z najbardziej znanych placów w Madrycie, znajduje się „kilometr zero” – punkt, od którego mierzy się wszystkie odległości w Hiszpanii.

Symbolem miasta jest niedźwiedź wspinający się na drzewo poziomkowe (oso y madroño), który można zobaczyć zarówno w herbie, jak i na popularnej rzeźbie przy Puerta del Sol.

Pałac Królewski w Madrycie (Palacio Real)

Palacio Real to największy pałac królewski w Europie – ma ponad 3 400 pomieszczeń i powierzchnię około 135 tysięcy m².

Choć jest oficjalną rezydencją króla Hiszpanii, obecna rodzina królewska mieszka w skromniejszym Pałacu Zarzuela pod Madrytem. Palacio Real pełni dziś funkcje reprezentacyjne i jest udostępniony zwiedzającym.

Budowę rozpoczęto w 1738 roku, po tym, jak poprzednia rezydencja Habsburgów spłonęła. Pałac projektowali włoscy architekci zainspirowani stylem baroku rzymskiego.

Wnętrza kryją niezwykłe skarby: Stradivariusy z XVII wieku, kolekcję broni i zbroi (Real Armería), freski Goi czy Velázqueza oraz królewską aptekę z oryginalnymi naczyniami i recepturami leków.

Na dziedzińcu pałacu odbywa się uroczysta zmiana warty, wzorowana na ceremoniale z czasów króla Karola III.

Plaza Mayor

Plaza Mayor to reprezentacyjny plac Madrytu, położony niedaleko Puerta del Sol. Jego początki sięgają przełomu XVI i XVII wieku, kiedy król Filip III postanowił nadać miastu bardziej monumentalny charakter. Właśnie jego posąg konny stoi dziś w centralnym punkcie placu.

Plaza Mayor ma prostokątny kształt (129 × 94 m) i jest otoczony trzypiętrowymi budynkami z charakterystycznymi czerwonymi fasadami i podcieniami, w których mieszczą się kawiarnie i sklepy.

Na przestrzeni wieków plac był świadkiem wielu wydarzeń – od koronacji królewskich i uroczystych procesji, przez corridy i turnieje rycerskie, po egzekucje w czasach inkwizycji.

W XVII wieku na placu często odbywały się jarmarki – do dziś Plaza Mayor słynie z bożonarodzeniowego targu, gdzie można kupić ozdoby i figurki do szopki (belén).

Niegdyś na Plaza Mayor działało 9 monumentalnych bram, prowadzących na plac – najbardziej znana z nich to Łuk Cuchilleros, prowadzący do wąskich, klimatycznych uliczek pełnych tawern serwujących tapas.

Mimo licznych pożarów (najpoważniejszy w 1790 roku) plac zawsze odbudowywano, nadając mu obecny harmonijny wygląd.

Budynek dawnej poczty – Palacio de Cibeles

Monumentalny gmach przy Plaza de Cibeles powstał na początku XX wieku jako główny gmach poczty i telegrafu – Palacio de Comunicaciones. Ze względu na swoją biel i fantazyjne wieżyczki mieszkańcy nadali mu przydomek „katedry pocztowej”.

Dziś budynek pełni zupełnie inną funkcję – mieści się w nim ratusz Madrytu oraz przestrzeń wystawiennicza CentroCentro.

Z tarasu widokowego na dachu roztacza się jedna z najpiękniejszych panoram miasta – widać stąd zarówno Gran Vía, jak i charakterystyczną fontannę z boginią Kybele na środku ronda.

Pomnik Don Kichota i Sancho Pansy

Najsłynniejszy literacki bohater Hiszpanii – Don Kichot – doczekał się swojego pomnika w samym sercu Madrytu, na Plaza de España.

Monument wzniesiono w 1929 roku, aby uczcić 300. rocznicę śmierci Miguela de Cervantesa. W centrum znajduje się postać pisarza, a przed nim – rycerz z La Manchy na koniu Rosynancie i jego wierny giermek Sancho Pansa na osiołku.

Co ciekawe, postacie Don Kichota i Sancho zostały przedstawione w realistyczny sposób – tak, jakby właśnie wyszły z kart powieści. Często turyści siadają przy pomniku, aby „dołączyć” do tej niezwykłej pary podróżników.