Kraków - Ołtarz Wita Stwosza

Ołtarz mariacki w Krakowie, a właściwie nastawa ołtarzowa wykonana w latach 1477–1489 przez przybyłego z Norymbergi rzeźbiarza Wita Stwosza (ok. 1448–1533). Stwosz, kiedy przybył do Krakowa miał około 30 lat. Musiał jednak być już cenionym artystą, gdyż powierzono mu pracę, która kosztowała astronomiczną sumę ok. 3000 florenów, co równało się rocznemu budżetowi miasta. Prace nad ołtarzem trwały około 12 lat.

Najważniejszą sceną jest "Zaśnięcie Najświętszej Marii Panny". Sama Maria jest tu bardzo wyidealizowana. Pozostałe postaci to uwiecznieni mieszkańcy Krakowa, żyjący w czasach Wita Stowsza, np. kardynał Zbigniew Oleśnicki oraz osoby związane z dworem królewskim, jak choćby słynny humanista Kallimach - sekretarz i wychowawca synów króla Kazimierza Jagiellończyka. 

Są tu też zwykli mieszkańcy miasta, których mistrz szukał wśród biedoty miejskiej. 

Ciekawostką jest, że podczas badań nad ołtarzem w roku 1932 jedną z osób w nich uczestniczącą był wenerolog, profesor Franciszek Walter. Stwierdził on, że przyglądający się postaciom na ołtarzu można określić jakie choroby dręczyły Krakowian 500 lat temu. jego zdaniem niektóre postaci noszą znamiona chorych na artretyzm, choroby skóry i schorzenia weneryczne. Najlepiej widać to na przykładzie Judasza, który w przedstawieniu Stwosza jest zezowaty, ma guzy na czole, siodełkowaty nos i powieki bez rzęs. Zdaniem profesora są to klasyczne zmiany chorobowe oznaczające kiłę.