Teatr w Epidauros, Grecja
Teatr w Epidauros słynie z fenomenalnej akustyki. Szeptane słowa lub dźwięk upadającej monety na scenie słychać nawet z ostatnich rzędów, 60 metrów wyżej! Do dziś naukowcy nie są zgodni, jak dokładnie Grecy osiągnęli ten efekt – możliwe, że dzięki przemyślanej konstrukcji widowni i zastosowaniu specjalnych materiałów (np. wapienia pochłaniającego dźwięki niskie).
Zbudowany w IV wieku p.n.e.
Teatr został zbudowany około 330 r. p.n.e. przez architekta Polikleta Młodszego. Powstał jako część kompleksu świątynnego boga medycyny Asklepiosa i miał służyć nie tylko rozrywce, ale i „terapii duchowej”.
Mógł pomieścić 14 tysięcy widzów
Choć wygląda na kameralny, teatr miał aż 55 rzędów, a w okresie świetności mógł pomieścić 13–14 tysięcy osób. Widownia jest podzielona na dwie strefy: dolną (dla „zwykłych” widzów) i górną (później dobudowaną – być może dla gości spoza Epidaurii).
Wzorowa symetria i proporcje
Teatr jest uważany za najdoskonalszy przykład antycznego teatru greckiego, zarówno pod względem akustyki, jak i estetyki. Układ półkolisty, doskonałe proporcje sceny, widowni i orchestra (okrągłego placu dla chóru) zachwycają architektów i historyków do dziś.
Do dziś jest używany
Pierwszym współczesnym przedstawieniem wystawionym w teatrze była tragedia Sofoklesa Elektra . Wystawiono ją w 1938 roku w reżyserii Dimitrisa Rontirisa , a w rolach głównych wystąpiły Katina Paxinou i Eleni Papadaki. Od lat 50. XX wieku odbywają się w nim spektakle klasycznych tragedii i dramatów – w ramach Festiwalu Epidaurii. Co roku, w letnie wieczory, zasiadają tu tysiące widzów z całego świata.
Bez mikrofonów, bez głośników
Podczas współczesnych przedstawień często nie używa się żadnych systemów nagłośnienia – głosy aktorów doskonale niosą się po widowni, jak za czasów starożytnych.
„Terapia przez teatr”
W starożytności teatr nie był tylko rozrywką – Grecy wierzyli, że tragedie oczyszczają duszę (katharsis) i wspomagają leczenie emocjonalne. W Epidauros – jako miejscu uzdrowienia – teatr miał być częścią procesu powrotu do zdrowia.
Zachowany w niemal idealnym stanie
W przeciwieństwie do wielu innych teatrów starożytnych, ten w Epidauros zachował się niemal w całości, bez większych rekonstrukcji. Przez wieki był zasypany ziemią, co paradoksalnie ochroniło go przed zniszczeniem.
Unikalny układ widowni
Widownia (tzw. cavea) została wykuta w zboczu wzgórza – Grecy wykorzystywali naturalne ukształtowanie terenu, co sprzyjało zarówno akustyce, jak i stabilności konstrukcji.
Zainspirował współczesnych architektów
Koncepcja półkolistej widowni i jej doskonała widoczność inspirowała projektantów teatrów i amfiteatrów na całym świecie, aż po XX i XXI wiek. Teatr w Epidauros bywa wzorcem dla projektów scen plenerowych.
