Dzień Wszystkich Świętych na Cmentarzu Rakowickim

Cmentarz Rakowicki w Krakowie to jedna z najważniejszych i najlepiej rozpoznawalnych nekropolii Polski — nie najstarsza w mieście, ale pełna historii, sztuki sepulkralnej i osób zasłużonych dla kultury i nauki.

Historia i charakter

Cmentarz został otwarty w styczniu 1803 roku na terenie podmiejskiego wówczas Prądnika Czerwonego, jako nowa nekropolia komunalna wyznaczona w związku z zakazem pochówków przykościelnych. 
Zajmuje powierzchnię około 42 ha i liczy ponad 75 000 grobów. 

Nekropolia pełni funkcję „panteonu krakowskiego” – spoczywają tu wybitni przedstawiciele świata sztuki, nauki, polityki, jak i zwykli krakowianie, którzy tworzyli historię miasta. 

Grób Jana Matejki

Jan Matejko (1838-1893) został pochowany w rodzinnej krypcie na Cmentarzu Rakowickim. 
Jego pogrzeb w Krakowie był manifestacją narodową — uczestniczyły tłumy, a oficjalne delegacje towarzyszyły ostatniej drodze artysty. 
Matejko spoczął w grobowcu rodzinnym, obok żony Teodory.

Co warto zobaczyć i zwrócić uwagę

• Kwatery wojskowe i groby żołnierzy – nekropolia wojskowa z I i II wojny św., Legionów Polskich. 

• Rzeźby nagrobne i pomniki autorstwa m.in. Xawery Dunikowski, Antoni Madeyski, autorów późnych XIX/XX w. 

• Aleja Zasłużonych – choć nieformalna, przy głównej alei cmentarza koncentrują się groby osób o wyjątkowym znaczeniu dla Krakowa i Polski. 

Inne znane osoby pochowane

• Wisława Szymborska (poetka, laureatka Nobla) 

• Marek Grechuta (piosenkarz)

• 
  Józef Mehoffer (malarz, grafik) – również spoczywa na Rakowicach. 

• Roman Ingarden (filozof) 

• Helena Modrzejewska (aktorka) – jedna z ikon polskiego teatru i kina

  

• Zbigniew Wodecki - muzyk

Ossuarium Saint-Maclou w Rouen

Ossuarium Saint-Maclou w Rouen (Aître Saint-Maclou)

W czasie wielkiej zarazy Czarnej Śmierci w Europie, szczególnie po roku 1347, jednym z miast, które zostało nią dotknięte, było francuskie Rouen. Parafia Saint-Maclou straciła bardzo dużo osób i cmentarz obok kościoła stał się niewystarczający. Dlatego w połowie XIV wieku powstał nowy cmentarz oddalony nieco od kościoła św. Maclou.

Rozbudowy i konstrukcja galerii ossuarium

W połowie XV/XVI wieku nawet na nowym cmentarzu zwanym ossuarium (kostnica) zaczęło brakować miejsca. Zdecydowano się rozbudować przestrzeń, tworząc galerie otaczające cmentarz, by przechowywać kości z wcześniejszych pochówków, które musiały być ekshumowane, by zrobić miejsce nowym zmarłym. 

W roku 1526 parafia rozpoczęła budowę trzech galerii. 

Funkcje i użytkowanie

Ossuarium Saint-Maclou (Aître Saint-Maclou) było używane do XVIII wieku jako miejsce przechowywania kości. 

W 1779 rozporządzenie parlamentu Normandii nakazywało zamknięcie miejskich cmentarzy – Saint-Maclou przestało być używane do pochówków około 1781. 

Przez wieki pełniło rozmaite role: szkoła dla dzieci (chłopców i dziewcząt), internat żeński. 

W XX wieku (1940) przeniosła się tutaj Szkoła Sztuk Pięknych (École régionale des Beaux-Arts), gdyż jej budynek spłonął w pożarze. 

Ochrona, renowacje, teraźniejszość

Dzisiaj Aître Saint-Maclou jest pod ochroną jako  „Monument Historique” (zabytek narodowy Francji). 

Obiekt przeszedł prace renowacyjne, przywrócono dekoracje, otwarto go ponownie dla zwiedzających w lipcu 2020. 

Obecnie stanowi miejsce wystaw, wydarzeń kulturalnych; część terenu jest dostępna dla zwiedzających. A na dziedzińcu, czyli w miejscu dawnego cmentarza działa... restauracja.

Dekoracje

Danse macabre – czyli „taniec śmierci” – motyw obecny w dekoracjach galerii. W Kolumnach galerii zachodniej i wschodniej znajdują się rzeźby przedstawiające pary: osoby żywe i zmarłych. To popularny motyw artystyczny w czasach, gdy śmierć była bardzo obecna w codziennym życiu.

Dekoracje macabre to nie tylko kości i czaszki, ale także narzędzia grabarzy, trumny, motywy liturgiczne, elementy grabarstwa. Część z nich została wyrzeźbiona w drewnie i w kamieniu. 

Mumia kota – w ścianie Aître Saint-Maclou znaleziono zmumifikowanego kota, który jest wystawiony za szkłem jako ciekawostka. 

Unikalność 

Aître Saint-Maclou jest jednym z niewielu zachowanych tego typu ossuariów / kostnic w Europie, szczególnie z pełną dekoracją o takim bogactwie ikonografii. 

Symbolika 

Kostnica służyła nie tylko jako miejsce pochówku, ale miała wymiar dydaktyczny i religijny: przypominała o konieczności refleksji nad śmiercią, o przemijaniu, przygotowaniu na życie po życiu – to było częste w kulturze końca średniowiecza.

Monte Cassino - klasztor i polski cmentarz

Klasztor na Monte Cassino, znany również jako Opactwo Benedyktyńskie na Monte Cassino, jest jednym z najbardziej znanych klasztorów w Europie. Znajduje się we Włoszech, na wzgórzu Monte Cassino, między Rzymem a Neapolem. Klasztor założony w 529 roku przez św. Benedykta z Nursji jest ważnym miejscem pielgrzymkowym i turystycznym.

Był to jeden z pierwszych klasztorów benedyktyńskich na świecie.

Dzisiaj w klasztorze znajduje się muzeum, które prezentuje historię opactwa i bitwy o Monte Cassino.

Polski Cmentarz Wojenny na Monte Cassino

Na Monte Cassino znajduje się Polski Cmentarz Wojenny, gdzie pochowani są polscy żołnierze polegli w Bitwie o Monte Cassino w maju 1944 roku.  Odbicie tego strategicznego miejsca przez aliantów  miało kluczowe znaczenie dla otwarcia drogi do Rzymu.

Jest to miejsce szczególnej pamięci i refleksji nad heroizmem i poświęceniem tych, którzy walczyli o wolność Europy.