Alberobello, Włochy
Alberobello – małe miasteczko o wielkiej sławie
Alberobello leży w regionie Apulia (Puglia), na południu Włoch, w prowincji Bari. Choć to niewielkie miasteczko (ok. 10 tys. mieszkańców), każdego roku przyciąga setki tysięcy turystów z całego świata.
Czym są trulli?
Trulli to niewielkie, białe domki zbudowane z kamienia wapiennego, zwieńczone stożkowatymi dachami z kamiennych płyt. Są budowane bez użycia zaprawy, techniką "na sucho" – dzięki czemu dachy można było łatwo rozebrać i złożyć ponownie.
Tradycyjnie dachy są pokryte szarym łupkiem, a ściany bielone wapnem, co chroniło przed upałem i insektami.
Pierwsze trulli zaczęły powstawać w XIV wieku, ale ich największy rozwój przypada na XVII–XVIII wiek. Dzięki grubym ścianom i małym oknom zapewniają chłód latem i ciepło zimą.
Dlaczego trulli powstały właśnie tutaj?
Mieszkańcy Alberobello budowali trulli bez zaprawy, by unikać podatków – domy można było łatwo rozebrać na czas inspekcji królewskich urzędników.
Władca tych ziem, hrabia Acquaviva, zezwalał na budowę takich domów właśnie z tego powodu – by uniknąć płacenia daniny Królestwu Neapolu.
Tajemnicze znaki na dachach
Na dachach wielu trulli można zobaczyć białe symbole, malowane wapnem.
Pochodzenie symboli nie jest jednoznacznie wyjaśnione – część z nich ma charakter religijny (krzyże, serca), inne są pogańskie lub astrologiczne.
Znaki miały funkcję ochronną – chronić dom i jego mieszkańców przed złymi duchami, "złym okiem", albo przynosić szczęście.
Spotyka się też symbole Zodiaku, słońca, księżyca, a nawet mistyczne znaki inspirowane kabalistyką.
Ile jest trulli i gdzie je oglądać?
W Alberobello znajduje się około 1500 zachowanych trulli.
Dwie główne dzielnice to:
Rione Monti – najbardziej turystyczna, z ponad 1000 trulli, często przekształconych w sklepy, galerie i restauracje.
Aia Piccola – spokojniejsza, bardziej autentyczna, gdzie nadal mieszkają miejscowi.
Warto odwiedzić także:
Kościół św. Antoniego z Padwy (Chiesa di Sant’Antonio) – zbudowany na planie trullo.
Casa Pezzolla – kompleks 15 połączonych trulli, mieszczący muzeum życia codziennego mieszkańców.
UNESCO i dziedzictwo
W 1996 roku trulli z Alberobello zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako wyjątkowy przykład budownictwa ludowego przystosowanego do lokalnych warunków.
Trulli pojawiają się na pocztówkach, ale także w filmach, reklamach i teledyskach – to jeden z najbardziej fotogenicznych zakątków Włoch.
Choć wyglądają jak domki hobbitów, są zaskakująco funkcjonalne i do dziś niektóre są zamieszkałe.
Istnieją nawet hotele i pensjonaty urządzone w trulli – można więc spędzić noc w tej niezwykłej architekturze.
Legenda o Syjamskim Trullo
Trullo Siamese (Trullo dei Fratelli Siamesi) to wyjątkowy budynek w dzielnicy Rione Monti, który wyróżnia się dwoma stożkowymi dachami i dwoma osobnymi wejściami — każde prowadzi z innej uliczki. Według lokalnej legendy:
Dwóch braci mieszkało razem w tym trullo. Obaj zakochali się w tej samej kobiecie. Kobieta została przyrzeczona starszemu bratu, zgodnie z tradycją. Jednak jej serce należało do młodszego - i to z nim nawiązała romans. Gdy prawda wyszła na jaw, starszy brat wpadł w furię i zażądał, by młodszy opuścił dom. Młodszy brat nie chciał rezygnować ze swojej części dziedzictwa, więc... podzielili dom. Powstały dwa oddzielne wejścia, każde prowadzące do osobnej części trullo - tak, by bracia mogli mieszkać obok siebie, ale bez kontaktu.
To trullo do dziś przyciąga turystów nie tylko swoją nietypową architekturą, ale też aurą dramatycznej historii miłosnej. Obecnie mieści się tam sklep z pamiątkami, ale jego forma nadal przypomina o dawnych emocjach i konflikcie
