Plac Syntagma - Ateny, Grecja

Plac Syntagma to centralny punkt współczesnych Aten – tutaj zbiegają się najważniejsze ulice, tu zatrzymują się linie metra, autobusów i tramwajów. To także częste miejsce demonstracji i zgromadzeń publicznych.

Nazwa „Syntagma” oznacza „Konstytucja”. Plac otrzymał ją po wydarzeniach z 3 września 1843 r., kiedy to król Otto został zmuszony przez lud i wojsko do nadania Grecji konstytucji – pierwszej w historii kraju.

Pałac królewski – dziś siedziba parlamentu

Głównym budynkiem przy placu jest dawny pałac królewski, zbudowany w latach 1836–1843 dla króla Ottona. Dziś mieści się tam Parlament Grecji (Vouli).

Słynna zmiana warty przy Grobie Nieznanego Żołnierza

Przed parlamentem znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza, którego strzegą gwardziści – Ewzoni – w tradycyjnych strojach z plisowaną spódnicą (fustanella). Zmiana warty co godzinę to jedno z najbardziej fotografowanych wydarzeń w Atenach.

Choć to miejsce tętni życiem XXI wieku, z Placu Syntagma pieszo dojdziesz do Plaki – najstarszej dzielnicy Aten, oraz do Akropolu. To dosłowne przejście od nowoczesności do starożytności.

Nowoczesna architektura i hotele z historią

Przy placu znajdują się luksusowe hotele, takie jak Hotel Grande Bretagne – otwarty w 1874 roku, przez dekady gościł koronowane głowy, dyplomatów i gwiazdy.

Podziemne znaleziska archeologiczne

Podczas budowy metra w Atenach, w pobliżu Placu Syntagma odkryto liczne znaleziska archeologiczne. Część z nich można zobaczyć na stacji metra „Syntagma” – to jedno z nielicznych miejsc na świecie, gdzie przesiadka wiąże się z... lekcją historii.

Punkt wyjściowy dla turystyki

To jedno z głównych miejsc zbiórek wycieczek po Atenach. W promieniu kilku minut znajdują się m.in. Ogrody Narodowe, dzielnica Monastiraki czy Stadion Panateński.

 Grób Agamemnona, Grecja

Grób Agamemnona… czy Skarbiec Atreusza?

Choć miejsce to znane jest jako „Grób Agamemnona”, archeolodzy uważają, że jego prawdziwy właściciel pozostaje nieznany. Nazwa wzięła się z legendy – Agamemnon był królem Myken i wodzem wojsk greckich w czasie wojny trojańskiej. Kiedy w XIX wieku Heinrich Schliemann prowadził wykopaliska w Mykenach, uznał, że odkrył miejsce pochówku samego Agamemnona. Obecnie uważa się, że tzw. Skarbiec Atreusza pochodzi z ok. 1250 p.n.e., czyli mniej więcej z epoki przypisywanej Agamemnonowi, ale nie ma dowodów, że to jego grób.

Monumentalna grobowiec kopułowy – tzw. tolos

Grób Agamemnona to doskonały przykład tzw. tolosu – monumentalnej grobowej budowli kopułowej używanej w epoce mykeńskiej. Wnętrze komory grobowej ma prawie 14 metrów wysokości i około 15 metrów średnicy, co czyniło ją jedną z największych kopuł na świecie aż do czasów rzymskiego Panteonu.

Konstrukcja bez zaprawy

Cała konstrukcja została wykonana z dokładnie obrobionych bloków kamiennych bez użycia zaprawy! Kopuła została zbudowana w technice tzw. sklepienia pozornego – każda warstwa kamieni jest nieco bardziej wysunięta do środka niż poprzednia, aż spotykają się na górze, tworząc kopułę.

Portal wejściowy

Wejście do grobu – wysoki prostokątny portal – pierwotnie było ozdobione płytami z zielonego kamienia i kolumnami z czerwonego marmuru. Choć kolumny i niektóre zdobienia znajdują się dziś w British Museum, monumentalność wejścia nadal robi ogromne wrażenie – ma ponad 5 metrów wysokości.

Ukryte przejście i „komnata boczna”

Poza główną komorą grobową jest także boczna komnata, do której prowadzi niewielkie, ukryte wejście. Jej przeznaczenie nie jest do końca znane – mogła być miejscem pochówku kolejnej osoby lub pełniła funkcję rytualną.

Schliemann i złota maska Agamemnona

Heinrich Schliemann twierdził, że w grobowcach w Mykenach odkrył ciało Agamemnona i jego złotą maskę – słynną Maskę Agamemnona. Jednak znalezisko to pochodzi z innego grobu (z tzw. Grobu V w kręgu grobowym A), i jest starsze niż Skarbiec Atreusza. Co więcej, późniejsze badania wykazały, że maska została stworzona wieki przed czasem, kiedy Agamemnon miał żyć.

Skarbiec Atreusza był znany już w starożytności

Nawet w czasach starożytnych grób ten budził podziw. Grecki geograf Pauzaniasz w II wieku n.e. opisał go w swoich zapiskach jako coś godnego zobaczenia. Mimo że był już dawno splądrowany, jego monumentalna forma przetrwała przez wieki.

Trwałość konstrukcji – 3000 lat historii

To zdumiewające, że Skrąbiec Atreusza przetrwał ponad 3 tysiące lat, zachowując większość swojej oryginalnej struktury bez nowoczesnych materiałów i technologii. Dowodzi to niezwykłych umiejętności inżynieryjnych i architektonicznych Mykeńczyków.

Akropol - Ateny, Grecja

Akropol w Atenach to jeden z najbardziej ikonicznych zabytków starożytnego świata, symbol greckiej cywilizacji i kultury

1. Co oznacza „Akropol”?

• Słowo „Akropol” pochodzi od greckich słów „akro” (wysoko) i „polis” (miasto). Oznacza dosłownie „wysokie miasto” i odnosi się do wzgórza, na którym zbudowano kompleks świątyń.

2. Miejsce o znaczeniu religijnym

• Akropol był centrum religijnym starożytnych Aten, poświęconym bogini Atenie, opiekunce miasta. To właśnie na Akropolu odbywały się ważne rytuały i procesje.

3. Najsłynniejsza budowla – Partenon

• Partenon, największa świątynia na Akropolu, był poświęcony Atenie Dziewicy (Atena Parthenos).
• Wewnątrz znajdował się ogromny posąg bogini wykonany z drewna, złota i kości słoniowej, dzieło Fidiasza.

4. Precyzja starożytnych architektów

• Kolumny Partenonu mają delikatne wybrzuszenie zwane entasis, które koryguje optyczne zniekształcenia – bez tego wyglądałyby wklęsłe.
• Mimo że wydaje się idealnie prostokątny, Partenon nie ma prostych linii – wszystkie elementy są lekko zakrzywione dla efektu wizualnej harmonii.

5. Akropol w różnych epokach

• W czasach rzymskich Akropol był nadal miejscem kultu, ale w okresie bizantyjskim Partenon został przekształcony w kościół.
• Podczas panowania Osmanów stał się meczetem, a w XVII wieku – magazynem prochu, który eksplodował podczas oblężenia Wenecjan w 1687 roku, poważnie uszkadzając Partenon.

6. Propyleje – wejście na Akropol

• Propyleje to monumentalna brama prowadząca na Akropol. Zostały zaprojektowane tak, aby budzić podziw odwiedzających już na samym wejściu.

7. Inne budowle Akropolu

• Świątynia Ateny Nike: Mała świątynia upamiętniająca zwycięstwa Aten.
• Erechtejon: Świątynia z charakterystycznym gankiem kariatyd – kolumn w formie kobiecych postaci.
• Odeon Heroda Attyka: Teatr zbudowany u podnóża Akropolu, który do dziś służy jako miejsce koncertów i występów.

8. Kolory Partenonu

• Chociaż dziś widzimy biały marmur, w starożytności Partenon był kolorowy. Były na nim czerwone, niebieskie i złote zdobienia.

9. Symbol Grecji

• Akropol, a szczególnie Partenon, stał się symbolem Grecji i jej dziedzictwa kulturowego. Jest też jednym z najbardziej rozpoznawalnych obiektów na świecie.

10. Lista UNESCO

• Akropol został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1987 roku jako wyjątkowy przykład starożytnej architektury i sztuki.

11. Rekonstrukcja i konserwacja

• Prace konserwatorskie na Akropolu trwają od dziesięcioleci. Kamienie są starannie numerowane i składane niczym puzzle, aby przywrócić im pierwotny wygląd.

12. Panoramiczne widoki

• Z Akropolu rozciąga się niesamowity widok na Ateny, wzgórze Likavitos, Morze Egejskie i pobliskie wyspy.

Muzeum Archeologiczne w Delfach, Grecja

Muzeum Archeologiczne w Delfach (Archaeological Museum of Delphi) to jedno z najważniejszych muzeów Grecji, które prezentuje znaleziska z wykopalisk w słynnym sanktuarium Apollina w Delfach

1. Bogata kolekcja

Muzeum posiada jedną z najważniejszych kolekcji sztuki starożytnej Grecji, obejmującą rzeźby, inskrypcje, ceramikę i elementy architektoniczne z Delf, które były uważane za "pępek świata" w mitologii greckiej.

2. Słynny Woźnica z Delf

Jednym z najcenniejszych eksponatów muzeum jest Woźnica z Delf (Charioteer of Delphi), brązowa rzeźba z V wieku p.n.e., która jest jednym z najlepiej zachowanych przykładów starożytnej sztuki greckiej. Rzeźba była częścią większej grupy przedstawiającej rydwan.

3. Inskrypcja z Hymnem Delfickim

W muzeum można zobaczyć inskrypcję z hymnem delfickim, jednym z najstarszych zapisów muzycznych na świecie. To dowód na rozwiniętą kulturę muzyczną starożytnych Greków.

4. Sfinks z Naksos

W zbiorach muzeum znajduje się monumentalny Sfinks z Naksos, datowany na około 560 rok p.n.e. Rzeźba była darowizną mieszkańców Naksos dla sanktuarium Apollina.

6. Posągi Kleobis i Biton

W muzeum można zobaczyć słynne posągi bliźniaków, Kleobisa i Bitona, które symbolizują siłę i oddanie. Są to typowe przykłady archaicznej rzeźby greckiej z VII wieku p.n.e.

6. Omfalos – Pępek świata

Jednym z najważniejszych eksponatów jest kopia Omfalosa, kamienia uważanego w starożytności za środek świata. Według mitologii Zeus umieścił Omfalos w Delfach, by oznaczyć miejsce, gdzie spotkały się dwa orły wypuszczone z przeciwległych krańców Ziemi.

7. Bogate ofiary wotywne

Sanktuarium Apollina przyciągało pielgrzymów z całej Grecji, którzy składali cenne ofiary. Muzeum prezentuje bogaty zbiór darów wotywnych, takich jak biżuteria, brązy, rzeźby i ceramika, świadczących o znaczeniu Delf.

8. Relikty skarbców

W muzeum znajdują się pozostałości dekoracji rzeźbiarskich z dwóch ważnych skarbców w Delfach – Skarbca Syfnijczyków i Skarbca Ateńczyków, które były ozdobione wyjątkowymi płaskorzeźbami i fryzami.

9. Delfickie wyrocznie

Muzeum oferuje wgląd w działalność słynnej wyroczni w Delfach. Eksponaty pomagają zrozumieć, jak działał kult Apollina i jak pytania zadawane przez pielgrzymów były interpretowane przez Pytie, kapłanki boga.

Kanał Koryncki - Grecja

Kanał Koryncki to niezwykłe dzieło inżynieryjne, o którym marzyli już starożytni. 

1. Długie marzenie starożytnych

Kanał Koryncki był marzeniem starożytnych Greków już w VI wieku p.n.e. Tyran Koryntu, Periander, zaproponował jego budowę, ale technologia tamtych czasów nie pozwalała na realizację tego projektu. W zamian zbudowano Diolkos, brukowaną drogę, po której przeciągano statki na specjalnych platformach.

2. Cesarz Neron i jego próba

Pierwszą poważną próbę budowy kanału podjął cesarz rzymski Neron w 67 roku n.e. Używał do tego celu tysięcy niewolników, a sam symbolicznie zaczął prace, uderzając w ziemię złotą motyką. Niestety, projekt porzucono po jego śmierci.

3. Nowoczesna realizacja

Kanał ukończono dopiero w XIX wieku, w latach 1881–1893, dzięki nowoczesnym technologiom. Inicjatorem był węgierski inżynier István Türr, a pracami kierował Grek Andreas Syngros.

4. Parametry techniczne

Kanał ma długość około 6,4 km, szerokość wynoszącą 24,6 metra u podstawy i głębokość około 8 metrów. Ściany kanału sięgają wysokości do 80 metrów

5. Mosty zwodzone

Kanał Koryncki wyróżnia się mostami zwodzonymi, które zanurzają się pod wodę, aby przepuścić statki. To unikalne rozwiązanie techniczne przyciąga uwagę turystów.

6. Popularność w turystyce

Choć kanał jest zbyt wąski dla większości nowoczesnych statków handlowych, stał się atrakcją turystyczną. Co roku przepływają przez niego statki wycieczkowe, a jego ściany są popularnym miejscem do skoków bungee.

7. Strategiczne znaczenie

Kanał pozwala statkom uniknąć 700-kilometrowej podróży wokół Peloponezu, łącząc Zatokę Koryncką z Zatoką Sarońską. Dzięki temu jest istotnym szlakiem dla mniejszych jednostek.

8. Problemy z erozją

Kanał boryka się z problemami erozji i osuwiskami, które okresowo prowadzą do zamknięcia. Ostatnie większe prace remontowe miały miejsce w 2021 roku.