Teatr w Epidauros, Grecja

Teatr w Epidauros słynie z fenomenalnej akustyki. Szeptane słowa lub dźwięk upadającej monety na scenie słychać nawet z ostatnich rzędów, 60 metrów wyżej! Do dziś naukowcy nie są zgodni, jak dokładnie Grecy osiągnęli ten efekt – możliwe, że dzięki przemyślanej konstrukcji widowni i zastosowaniu specjalnych materiałów (np. wapienia pochłaniającego dźwięki niskie).

Zbudowany w IV wieku p.n.e.

Teatr został zbudowany około 330 r. p.n.e. przez architekta Polikleta Młodszego. Powstał jako część kompleksu świątynnego boga medycyny Asklepiosa i miał służyć nie tylko rozrywce, ale i „terapii duchowej”.

Mógł pomieścić 14 tysięcy widzów

Choć wygląda na kameralny, teatr miał aż 55 rzędów, a w okresie świetności mógł pomieścić 13–14 tysięcy osób. Widownia jest podzielona na dwie strefy: dolną (dla „zwykłych” widzów) i górną (później dobudowaną – być może dla gości spoza Epidaurii).

Wzorowa symetria i proporcje

Teatr jest uważany za najdoskonalszy przykład antycznego teatru greckiego, zarówno pod względem akustyki, jak i estetyki. Układ półkolisty, doskonałe proporcje sceny, widowni i orchestra (okrągłego placu dla chóru) zachwycają architektów i historyków do dziś.

Do dziś jest używany

Pierwszym współczesnym przedstawieniem wystawionym w teatrze była tragedia Sofoklesa Elektra . Wystawiono ją w 1938 roku w reżyserii Dimitrisa Rontirisa , a w rolach głównych wystąpiły Katina Paxinou i Eleni Papadaki. Od lat 50. XX wieku odbywają się w nim spektakle klasycznych tragedii i dramatów – w ramach Festiwalu Epidaurii. Co roku, w letnie wieczory, zasiadają tu tysiące widzów z całego świata.

Bez mikrofonów, bez głośników

Podczas współczesnych przedstawień często nie używa się żadnych systemów nagłośnienia – głosy aktorów doskonale niosą się po widowni, jak za czasów starożytnych.

„Terapia przez teatr”

W starożytności teatr nie był tylko rozrywką – Grecy wierzyli, że tragedie oczyszczają duszę (katharsis) i wspomagają leczenie emocjonalne. W Epidauros – jako miejscu uzdrowienia – teatr miał być częścią procesu powrotu do zdrowia.

Zachowany w niemal idealnym stanie

W przeciwieństwie do wielu innych teatrów starożytnych, ten w Epidauros zachował się niemal w całości, bez większych rekonstrukcji. Przez wieki był zasypany ziemią, co paradoksalnie ochroniło go przed zniszczeniem.

Unikalny układ widowni

Widownia (tzw. cavea) została wykuta w zboczu wzgórza – Grecy wykorzystywali naturalne ukształtowanie terenu, co sprzyjało zarówno akustyce, jak i stabilności konstrukcji.

Zainspirował współczesnych architektów

Koncepcja półkolistej widowni i jej doskonała widoczność inspirowała projektantów teatrów i amfiteatrów na całym świecie, aż po XX i XXI wiek. Teatr w Epidauros bywa wzorcem dla projektów scen plenerowych.

Brama Lwów, Mykeny, Grecja

Brama Lwów to główne wejście do starożytnej twierdzy w Mykenach, jednej z najważniejszych cywilizacji epoki brązu na terenie Grecji. Została zbudowana ok. 1250 r. p.n.e., w czasach największego rozkwitu cywilizacji mykeńskiej. Była częścią monumentalnych murów cyklopowych, które otaczały akropol — siedzibę władzy i ośrodek religijny.

Brama swoją nazwę zawdzięcza reliefowi dwóch lwów (lub lwic) umieszczonemu nad przejściem. To najstarszy przykład monumentalnej rzeźby w Europie, który przetrwał do dziś in situ (na swoim oryginalnym miejscu).

Mykeny były według legendy siedzibą króla Agamemnona — przywódcy wojsk greckich podczas wojny trojańskiej. Choć nie ma na to jednoznacznych dowodów historycznych, miejsce to odegrało ogromną rolę w mitologii greckiej i epopejach Homera („Iliada”, „Odyseja”).

Relief lwów — kto tu rządził?

Lwy (lub lwice) przedstawione są w pozycji frontalnej, z głowami zwróconymi ku sobie, stojąc po bokach kolumny, która symbolizowała władzę i boskość. Ich głowy wykonane były najprawdopodobniej z osobnego materiału (np. brązu lub złoconego drewna) i nie przetrwały. Relief ten może symbolizować boską ochronę twierdzy lub królewską władzę.

Mury cyklopowe

Kamienie, z których zbudowano mury i bramę, są tak ogromne, że starożytni Grecy wierzyli, iż ułożyły je cyklopy – mityczne jednookie olbrzymy. Stąd nazwa: mury cyklopowe.

Pierwszy przykład heraldyki?

Niektórzy badacze uważają, że układ lwów i kolumny stanowi najstarszy przykład symbolu heraldycznego — zapowiedź późniejszych herbów królewskich.

Brama strategicznie zaprojektowana

Brama była wąska i prowadziła przez zakręt, co zmuszało atakujących do odsłonięcia prawej strony ciała — niezabezpieczonej przez tarczę. Dzięki temu obrońcy mieli przewagę.

Odkrycie w XIX wieku

Brama została odkryta w XIX wieku podczas wykopalisk prowadzonych przez niemieckiego archeologa Heinricha Schliemanna, który wcześniej odkrył Troję. Było to wielkie odkrycie potwierdzające istnienie rozwiniętej kultury mykeńskiej.

Znaczenie Bramy Lwów

Brama Lwów jest symbolem potęgi i organizacji starożytnej cywilizacji mykeńskiej. To nie tylko wejście do starożytnego miasta — to monumentalna wizytówka władzy, siły militarnej i religii tej epoki. Dziś jest jednym z najczęściej fotografowanych zabytków w Grecji i obowiązkowym punktem każdej wizyty w Mykenach.

 Paralia, Grecja

Paralia to dosłownie "plaża". Turystyczne miasteczko położona leży w regionie Pieria, niedaleko miasta Katerini i około 70 km od Salonik.

Widok na Olimp – siedzibę bogów

Z plaży w Paralii przy dobrej pogodzie można podziwiać masyw Olimpu – legendarnej siedziby greckich bogów. To unikalne połączenie gór i morza jest jednym z atutów regionu.

Kościół św. Paraskewy – patronki zdrowia

W centrum Paralii znajduje się piękny, biały kościółek św. Paraskewy – to nie tylko miejsce modlitwy, ale też ważny punkt orientacyjny i element lokalnego kolorytu.

Ciepłe morze do późnej jesieni

Dzięki korzystnemu klimatowi, woda w Morzu Egejskim przy Paralii jest ciepła nawet we wrześniu i październiku – sezon trwa tu dłużej niż w wielu innych rejonach Grecji.

Kiedyś rybacka wioska, dziś turystyczne serce Pierii

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu Paralia była spokojną rybacką osadą. Rozwój turystyki w latach 80. i 90. XX wieku zamienił ją w jeden z najpopularniejszych kurortów północnej Grecji.

Wąwóz Afrodyty - Grecja

Wąwóz Afrodyty (Φαράγγι της Αφροδίτης) to mało znane, ale spektakularne miejsce w pobliżu legendarnej Góry Olimp – siedziby bogów. Mimo swojej urody nie jest jeszcze popularnym celem turystycznym, co czyni go idealnym dla miłośników dzikiej przyrody.

Szlak przez dziewiczy las

Trasa przez wąwóz prowadzi przez gęste lasy bukowe, dębowe i sosnowe, porośnięte mchem i paprociami. To doskonałe miejsce na spacer, trekking.

Legenda o basenach Afrodyty

Według tutejszych opowieści, bogini Afrodyta miała korzystać z naturalnych kąpielisk, by odświeżać urodę i odzyskiwać spokój. Mit świetnie oddaje atmosferę miejsca.

Przez wąwóz płynie strumień o czystej, zimnej wodzie, który tworzy małe kaskady i naturalne baseny. Latem woda jest orzeźwiająco chłodna, nawet w upalne dni.

Baseny Afrodyty to naturalne zagłębienia w skałach, utworzone przez wodę spływającą z gór. Przypominają niewielkie jeziora lub wanny skalne, do których można wejść – są niewielkie, ale bardzo malownicze.

Przyroda niemal jak z mitu

Dzięki bujnej roślinności, szumowi strumieni i odosobnieniu, wielu odwiedzających opisuje to miejsce jako „mityczne” i „magiczne” – można łatwo zrozumieć, dlaczego nazwano je imieniem bogini miłości i piękna.

Olimp

Wąwóz znajduje się na obrzeżach Parku Narodowego Góry Olimp, wpisanego na listę rezerwatów biosfery UNESCO. Spotkać tu można dzikie zwierzęta, takie jak kozice, lisy, a nawet orły przednie.

 Plac Syntagma - Ateny, Grecja

Plac Syntagma to centralny punkt współczesnych Aten – tutaj zbiegają się najważniejsze ulice, tu zatrzymują się linie metra, autobusów i tramwajów. To także częste miejsce demonstracji i zgromadzeń publicznych.

Nazwa „Syntagma” oznacza „Konstytucja”. Plac otrzymał ją po wydarzeniach z 3 września 1843 r., kiedy to król Otto został zmuszony przez lud i wojsko do nadania Grecji konstytucji – pierwszej w historii kraju.

Pałac królewski – dziś siedziba parlamentu

Głównym budynkiem przy placu jest dawny pałac królewski, zbudowany w latach 1836–1843 dla króla Ottona. Dziś mieści się tam Parlament Grecji (Vouli).

Słynna zmiana warty przy Grobie Nieznanego Żołnierza

Przed parlamentem znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza, którego strzegą gwardziści – Ewzoni – w tradycyjnych strojach z plisowaną spódnicą (fustanella). Zmiana warty co godzinę to jedno z najbardziej fotografowanych wydarzeń w Atenach.

Choć to miejsce tętni życiem XXI wieku, z Placu Syntagma pieszo dojdziesz do Plaki – najstarszej dzielnicy Aten, oraz do Akropolu. To dosłowne przejście od nowoczesności do starożytności.

Nowoczesna architektura i hotele z historią

Przy placu znajdują się luksusowe hotele, takie jak Hotel Grande Bretagne – otwarty w 1874 roku, przez dekady gościł koronowane głowy, dyplomatów i gwiazdy.

Podziemne znaleziska archeologiczne

Podczas budowy metra w Atenach, w pobliżu Placu Syntagma odkryto liczne znaleziska archeologiczne. Część z nich można zobaczyć na stacji metra „Syntagma” – to jedno z nielicznych miejsc na świecie, gdzie przesiadka wiąże się z... lekcją historii.

Punkt wyjściowy dla turystyki

To jedno z głównych miejsc zbiórek wycieczek po Atenach. W promieniu kilku minut znajdują się m.in. Ogrody Narodowe, dzielnica Monastiraki czy Stadion Panateński.

 Grób Agamemnona, Grecja

Grób Agamemnona… czy Skarbiec Atreusza?

Choć miejsce to znane jest jako „Grób Agamemnona”, archeolodzy uważają, że jego prawdziwy właściciel pozostaje nieznany. Nazwa wzięła się z legendy – Agamemnon był królem Myken i wodzem wojsk greckich w czasie wojny trojańskiej. Kiedy w XIX wieku Heinrich Schliemann prowadził wykopaliska w Mykenach, uznał, że odkrył miejsce pochówku samego Agamemnona. Obecnie uważa się, że tzw. Skarbiec Atreusza pochodzi z ok. 1250 p.n.e., czyli mniej więcej z epoki przypisywanej Agamemnonowi, ale nie ma dowodów, że to jego grób.

Monumentalna grobowiec kopułowy – tzw. tolos

Grób Agamemnona to doskonały przykład tzw. tolosu – monumentalnej grobowej budowli kopułowej używanej w epoce mykeńskiej. Wnętrze komory grobowej ma prawie 14 metrów wysokości i około 15 metrów średnicy, co czyniło ją jedną z największych kopuł na świecie aż do czasów rzymskiego Panteonu.

Konstrukcja bez zaprawy

Cała konstrukcja została wykonana z dokładnie obrobionych bloków kamiennych bez użycia zaprawy! Kopuła została zbudowana w technice tzw. sklepienia pozornego – każda warstwa kamieni jest nieco bardziej wysunięta do środka niż poprzednia, aż spotykają się na górze, tworząc kopułę.

Portal wejściowy

Wejście do grobu – wysoki prostokątny portal – pierwotnie było ozdobione płytami z zielonego kamienia i kolumnami z czerwonego marmuru. Choć kolumny i niektóre zdobienia znajdują się dziś w British Museum, monumentalność wejścia nadal robi ogromne wrażenie – ma ponad 5 metrów wysokości.

Ukryte przejście i „komnata boczna”

Poza główną komorą grobową jest także boczna komnata, do której prowadzi niewielkie, ukryte wejście. Jej przeznaczenie nie jest do końca znane – mogła być miejscem pochówku kolejnej osoby lub pełniła funkcję rytualną.

Schliemann i złota maska Agamemnona

Heinrich Schliemann twierdził, że w grobowcach w Mykenach odkrył ciało Agamemnona i jego złotą maskę – słynną Maskę Agamemnona. Jednak znalezisko to pochodzi z innego grobu (z tzw. Grobu V w kręgu grobowym A), i jest starsze niż Skarbiec Atreusza. Co więcej, późniejsze badania wykazały, że maska została stworzona wieki przed czasem, kiedy Agamemnon miał żyć.

Skarbiec Atreusza był znany już w starożytności

Nawet w czasach starożytnych grób ten budził podziw. Grecki geograf Pauzaniasz w II wieku n.e. opisał go w swoich zapiskach jako coś godnego zobaczenia. Mimo że był już dawno splądrowany, jego monumentalna forma przetrwała przez wieki.

Trwałość konstrukcji – 3000 lat historii

To zdumiewające, że Skrąbiec Atreusza przetrwał ponad 3 tysiące lat, zachowując większość swojej oryginalnej struktury bez nowoczesnych materiałów i technologii. Dowodzi to niezwykłych umiejętności inżynieryjnych i architektonicznych Mykeńczyków.