Duomo di Milano, Włochy

Duomo di Milano

Katedra w Mediolanie, czyli Duomo di Milano, to jeden z najbardziej imponujących gotyckich kościołów Europy i prawdziwy symbol miasta. Budowana była przez niemal sześć stuleci, a jej skala i bogactwo detali czynią z niej jeden z największych zabytków sakralnych świata.

Architektura

Rozmiary – katedra może pomieścić około 40 tysięcy wiernych. To największy kościół we Włoszech (większa jest jedynie bazylika św. Piotra w Watykanie, ale ta leży na terytorium Watykanu).

Budowa – rozpoczęto ją w 1386 roku z inicjatywy księcia Gian Galeazza Viscontiego. Prace trwały aż do XIX wieku, a ostateczne wykończenia wykonywano jeszcze w XX wieku.

Styl – dominuje gotyk, ale ze względu na długi czas budowy można w niej dostrzec także wpływy renesansu, baroku i neogotyku. Charakterystyczne są setki strzelistych wieżyczek i pinakli.

Madonnina – na najwyższej iglicy (108,5 m) w 1774 roku ustawiono pozłacaną statuę Madonny, która stała się jednym z symboli Mediolanu. Tradycyjnie żaden budynek w mieście nie mógł być wyższy od „Madonniny” – dopiero wieżowce XX wieku przełamały tę zasadę, ale na ich szczytach często umieszczano mniejsze repliki figury.

Relikwia gwoździa z Krzyża 

W katedrze przechowywany jest gwóźdź, który według tradycji pochodzi z krzyża Chrystusa. Raz w roku, podczas uroczystości „Rito della Nivola”, relikwia zostaje uroczyście opuszczona z kopuły.

Labirynt na posadzce 

W jednej z naw można zobaczyć wyryty w marmurze mały labirynt, symbol duchowej drogi i pielgrzymki wiernych.

Legendy o diabłach 

Niektóre z groteskowych rzeźb na fasadzie, przedstawiające stwory i demony, miały „odstraszać złe moce” od świątyni. Mieszkańcy Mediolanu opowiadali, że nocą widywano, jak ożywają i strzegą katedry.

Napoleon i koronacja 

W 1805 roku to właśnie w katedrze Napoleon Bonaparte koronował się na króla Włoch. Z okazji tej uroczystości przyspieszono prace wykończeniowe przy fasadzie świątyni.

Podziemia katedry 

W podziemiach Duomo di Milano znajdują się starożytne pozostałości chrześcijańskie: baptysterium z IV wieku oraz grób św. Karola Boromeusza, jednego z najważniejszych biskupów Mediolanu.

Tarasy na dachu 

Również dach katedry skrywa niespodziankę. Tarasy, na które można wejść są niezwykłą atrakcją turystyczną. Z dachów katedry można podziwiać panoramę Mediolanu, a przy dobrej pogodzie nawet Alpy.

Św. Bartłomiej - lekcja anatomii w marmurze

W mediolańskiej katedrze jednym z najbardziej niezwykłych i budzących emocje dzieł sztuki jest posąg św. Bartłomieja obdartego ze skóry (San Bartolomeo Scorticato), stojący w pobliżu ołtarza głównego. To rzeźba, która wyróżnia się nie tylko religijnym przesłaniem, ale też niezwykłym realizmem anatomicznym.

Dzieło wykonał w 1562 roku rzeźbiarz Marco d’Agrate, uczeń słynnego Leone Leoniego.

Św. Bartłomiej został ukazany jako postać obdarta ze skóry, którą nosi przerzuconą przez ramiona niczym szatę. To odniesienie do męczeńskiej śmierci apostoła, którego według tradycji żywcem odarto ze skóry.

Rzeźba nie przedstawia „nagiego świętego”, lecz jego ciało pozbawione skóry. Widać szczegółowo wyrzeźbione mięśnie, ścięgna i żyły, co czyni z niej niemal „lekcję anatomii w marmurze”. Z tego powodu posąg bywa określany jako jedno z najbardziej „naukowych” dzieł sztuki renesansowej.

Inskrypcja na cokole widnieje napis: „Non me Praxiteles, sed Marcus finxit Agrates” („Nie stworzył mnie Praksyteles, lecz Marco d’Agrate”). Rzeźbiarz podkreślił w ten sposób, że jego dzieło dorównuje mistrzom starożytności.

Figura od wieków budzi zdumienie, a czasem nawet grozę. Dla jednych to arcydzieło realizmu i odwagi artystycznej, dla innych – szokujące i zbyt drastyczne przedstawienie świętego.

 Locorotondo, Apulia, Włochy

Locorotondo to jedno z najbardziej malowniczych miasteczek regionu Apulia w południowych Włoszech. Jego nazwa pochodzi od łacińskiego locus rotundus, czyli „okrągłe miejsce”, co nawiązuje do charakterystycznego, koncentrycznego układu zabudowy na wzgórzu. Miasto rozwinęło się w średniowieczu, około XI wieku, jako osada rolnicza założona przez benedyktynów.

W kolejnych wiekach było częścią domeny hrabiów Conversano i stało się ważnym ośrodkiem rolniczym, znanym z upraw winorośli i oliwek. Dzięki żyznej ziemi i dogodnemu położeniu w Dolinie Itrii, Locorotondo przez stulecia cieszyło się względnym dobrobytem. Architektura miasta, z bielonymi domami o charakterystycznych dachach „cummerse”, odzwierciedla lokalne tradycje i praktyczne podejście do klimatu.

Choć nie było miejscem wielkich wydarzeń historycznych, zachowało wyjątkowy urok i autentyczność, które dziś przyciągają turystów z całego świata. Lokalne święta, silna religijność i liczne legendy (jak te o św. Jerzym czy duchach "Monacidd") dodają mu wyjątkowego charakteru.

Locorotondo to więcej niż piękne wzgórze z białymi domami — to miejsce, gdzie historia i legendy łączą się ze sobą w urokliwym, autentycznym pejzażu Apulii.

Nazwa miasta pochodzi od łacińskiego locus rotundus („okrągłe miejsce”), co odnosi się do koncentrycznego układu starówki na wzgórzu — centrum układa się niczym ślimak

Typowe domy – cummerse

W Locorotondo przeważają spiczaste domy z dachami o stromym spadku. Są one nawet starsze od trulli, a ich dach służyły do lepszego zbierania deszczówki — część mieszkańców nadal w nich mieszka, inne przekształcono na pensjonaty.

„Bulwar bez morza”

Tutejsza Via Nardelli nazywana jest od mieszkańców "lungomare" — niby promenada, ale w głębi lądu. Gdy jest mgliście, wygląda jak przelotny widok na morze.

Konkurs balkonowy w Locorotondo

Co roku mieszkańcy ozdabiają swoje balkony i okna. Inwencja obywateli Locorotondo  jest imponująca. Do  dekoracji nadają się nawet stare buty. 

Trullo Marziolla

W Locorotondo znajdują się według tradycji najstarszy trullo w Valle d’Itria.  Pochodzą one prawdopodobnie z XVI wieku.

San Rocco

W XVII wieku święty Rocco miał „uratować” miasteczko przed epidemią dżumy. W dowód wdzięczności mieszkańcy ufundowali mu kościół, a od 1957 roku do tradycji należy wielka wystrzałowa gala sztucznych ogni podczas uroczystości patronalnej w połowie sierpnia — jedna z najstarszych w regionie. 

Madonna della Catena

16 października 1860 roku w wiejskiej okolicy znaleziono obraz Madonny z łańcuchami trzymanymi w dłoniach. Święto celebrowane jest w najbliższą niedzielę po 16 sierpnia, a uroczystości obejmowały kiedyś trzy procesje i liczne wydarzenia — dziś pozostała jedna, nadal najdłuższa z lokalnych procesji.

„Monacidd” i „Jurie”

Lokalne legendy opowiadają o duchach: Monacidd (drobny mnich w czerwonym habicie z dzwoneczkami) przynosi szczęście i drobne psoty, natomiast Jurie to złowieszcze kobiece duchy, które duszą we śnie, szarpią, a nawet plączą włosy nocą.

 Alberobello, Włochy

Alberobello – małe miasteczko o wielkiej sławie

Alberobello leży w regionie Apulia (Puglia), na południu Włoch, w prowincji Bari. Choć to niewielkie miasteczko (ok. 10 tys. mieszkańców), każdego roku przyciąga setki tysięcy turystów z całego świata.

Czym są trulli?

Trulli to niewielkie, białe domki zbudowane z kamienia wapiennego, zwieńczone stożkowatymi dachami z kamiennych płyt. Są budowane bez użycia zaprawy, techniką "na sucho" – dzięki czemu dachy można było łatwo rozebrać i złożyć ponownie.

Tradycyjnie dachy są pokryte szarym łupkiem, a ściany bielone wapnem, co chroniło przed upałem i insektami.

Pierwsze trulli zaczęły powstawać w XIV wieku, ale ich największy rozwój przypada na XVII–XVIII wiek. Dzięki grubym ścianom i małym oknom zapewniają chłód latem i ciepło zimą.

Dlaczego trulli powstały właśnie tutaj?

Mieszkańcy Alberobello budowali trulli bez zaprawy, by unikać podatków – domy można było łatwo rozebrać na czas inspekcji królewskich urzędników.

Władca tych ziem, hrabia Acquaviva, zezwalał na budowę takich domów właśnie z tego powodu – by uniknąć płacenia daniny Królestwu Neapolu.

Tajemnicze znaki na dachach

Na dachach wielu trulli można zobaczyć białe symbole, malowane wapnem.

Pochodzenie symboli nie jest jednoznacznie wyjaśnione – część z nich ma charakter religijny (krzyże, serca), inne są pogańskie lub astrologiczne.

Znaki miały funkcję ochronną – chronić dom i jego mieszkańców przed złymi duchami, "złym okiem", albo przynosić szczęście.

Spotyka się też symbole Zodiaku, słońca, księżyca, a nawet mistyczne znaki inspirowane kabalistyką.

Ile jest trulli i gdzie je oglądać?

W Alberobello znajduje się około 1500 zachowanych trulli.

Dwie główne dzielnice to:

Rione Monti – najbardziej turystyczna, z ponad 1000 trulli, często przekształconych w sklepy, galerie i restauracje.

Aia Piccola – spokojniejsza, bardziej autentyczna, gdzie nadal mieszkają miejscowi.

Największy trullo to Trullo Sovrano – dwupoziomowy budynek z XVIII wieku, dziś pełniący funkcję muzeum.

Warto odwiedzić także:

Kościół św. Antoniego z Padwy (Chiesa di Sant’Antonio) – zbudowany na planie trullo.

Casa Pezzolla – kompleks 15 połączonych trulli, mieszczący muzeum życia codziennego mieszkańców.

UNESCO i dziedzictwo

W 1996 roku trulli z Alberobello zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako wyjątkowy przykład budownictwa ludowego przystosowanego do lokalnych warunków.

Trulli pojawiają się na pocztówkach, ale także w filmach, reklamach i teledyskach – to jeden z najbardziej fotogenicznych zakątków Włoch.

Choć wyglądają jak domki hobbitów, są zaskakująco funkcjonalne i do dziś niektóre są zamieszkałe.

Istnieją nawet hotele i pensjonaty urządzone w trulli – można więc spędzić noc w tej niezwykłej architekturze.

Legenda o Syjamskim Trullo

Trullo Siamese (Trullo dei Fratelli Siamesi) to wyjątkowy budynek w dzielnicy Rione Monti, który wyróżnia się dwoma stożkowymi dachami i dwoma osobnymi wejściami — każde prowadzi z innej uliczki. Według lokalnej legendy:

Dwóch braci mieszkało razem w tym trullo. Obaj zakochali się w tej samej kobiecie. Kobieta została przyrzeczona starszemu bratu, zgodnie z tradycją. Jednak jej serce należało do młodszego - i to z nim nawiązała romans. Gdy prawda wyszła na jaw, starszy brat wpadł w furię i zażądał, by młodszy opuścił dom. Młodszy brat nie chciał rezygnować ze swojej części dziedzictwa, więc... podzielili dom. Powstały dwa oddzielne wejścia, każde prowadzące do osobnej części trullo - tak, by bracia mogli mieszkać obok siebie, ale bez kontaktu.

To trullo do dziś przyciąga turystów nie tylko swoją nietypową architekturą, ale też aurą dramatycznej historii miłosnej. Obecnie mieści się tam sklep z pamiątkami, ale jego forma nadal przypomina o dawnych emocjach i konflikcie