Teatr La Scala, Mediolan 

Teatr La Scala otwarto 3 sierpnia 1778 roku premierą opery L’Europa riconosciuta autorstwa młodego wówczas kompozytora Antonia Salieriego. Budynek powstał na polecenie arcyksiężnej Marii Teresy Habsburg, która chciała stworzyć nowoczesny, elegancki teatr dla mediolańskiej arystokracji. Zbudowano go na miejscu dawnego kościoła Santa Maria alla Scala – stąd jego nazwa.

Od XIX wieku La Scala stała się jedną z najważniejszych scen operowych na świecie. Tu swoje premiery mieli Verdi, Puccini, Ponchielli, Mascagni, Boito i wielu innych. Tradycja muzyczna La Scali jest tak silna, że niektórzy mówią o niej jako o „świątyni opery”.

W 1943 roku budynek został zniszczony podczas bombardowań, ale odbudowano go w zaledwie dwa lata. Ponowne otwarcie odbyło się 11 maja 1946 roku – koncertem pod batutą samego Artura Toscaniniego.

W latach 2002–2004 teatr przeszedł gruntowną renowację i uzyskał nowoczesne zaplecze techniczne, nie tracąc historycznego charakteru.

Ciekawostki o La Scali

1. Najbardziej wymagająca publiczność świata

Widzowie La Scali słyną z niezwykle ostrych ocen. Jeśli artysta nie spełnia oczekiwań, bywa wygwizdywany – nawet gwiazdy światowego formatu nie zawsze unikają surowego werdyktu mediolańczyków.

Miejsce narodzin geniuszy

La Scala była świadkiem premier nie tylko wielkich dzieł, ale i wielkich karier. To tu debiutowali m.in. Maria Callas, Renata Tebaldi czy Luciano Pavarotti.

Tajny balkon krytyków – „Loggione”

W najwyższej części widowni znajduje się słynny „loggione” – tanie miejsca, z których siedzący tam znawcy opery potrafią zadecydować o sukcesie lub porażce spektaklu. Ich opinia ma w La Scali niemal rytualną moc.

Muzeum pełne skarbów

W teatrze działa Museo Teatrale alla Scala, w którym znajdują się kostiumy, instrumenty, portrety kompozytorów i historyczne rekwizyty. Można tam zobaczyć m.in. rękopisy Verdiego i zdjęcia Callas ze słynnych ról.

Akustyka, która była przypadkiem

Legendarną akustykę La Scali uzyskano… przypadkiem. Architekci projektowali salę zgodnie z ówczesną estetyką, nie znając współczesnych zasad akustyki. Dopiero później okazało się, że proporcje sali tworzą idealne warunki dźwiękowe.

Najciekawsze legendy La Scali

Duch śpiewaczki, która nigdy nie dokończyła arii

Jedna z najbardziej znanych legend mówi o primadonnie, która w XIX wieku zmarła nagle tuż przed premierą. Podobno do dziś, gdy teatr jest pusty, słychać echo jej niedokończonej arii, unoszące się w korytarzach i na scenie.

Przeklęta loża nr 13

Istnieje opowieść o „pechowej” loży numer 13, w której rzekomo w XIX wieku zasłabło kilku widzów, a jeden z nich zmarł. Przesądni melomani długo omijali tę lożę, wierząc, że przynosi złe szczęście.
Dziś loża nadal budzi emocje – niektórzy widzą w niej cień siedzącej postaci, gdy teatr jest zamknięty.

Znikająca nuta Verdiego

Według innej opowieści, podczas przygotowań do premiery „Otella” jedna z nut zapisanych na partyturze Verdiego miała dziwnie „znikać” z kartki. Muzycy wierzyli, że to znak, iż kompozytor – znany z przesądów – chciał coś przekazać zza grobu.

Klątwa premier

Mówi się, że jeśli podczas premiery ktoś wypadnie z roli, zapomni tekstu lub nadepnie na tren partnerki, to spektakl będzie miał fatalne recenzje, choćby artyści dali z siebie wszystko. Ten przesąd funkcjonuje w La Scali do dziś.

Duomo di Milano, Włochy

Duomo di Milano

Katedra w Mediolanie, czyli Duomo di Milano, to jeden z najbardziej imponujących gotyckich kościołów Europy i prawdziwy symbol miasta. Budowana była przez niemal sześć stuleci, a jej skala i bogactwo detali czynią z niej jeden z największych zabytków sakralnych świata.

Architektura

Rozmiary – katedra może pomieścić około 40 tysięcy wiernych. To największy kościół we Włoszech (większa jest jedynie bazylika św. Piotra w Watykanie, ale ta leży na terytorium Watykanu).

Budowa – rozpoczęto ją w 1386 roku z inicjatywy księcia Gian Galeazza Viscontiego. Prace trwały aż do XIX wieku, a ostateczne wykończenia wykonywano jeszcze w XX wieku.

Styl – dominuje gotyk, ale ze względu na długi czas budowy można w niej dostrzec także wpływy renesansu, baroku i neogotyku. Charakterystyczne są setki strzelistych wieżyczek i pinakli.

Madonnina – na najwyższej iglicy (108,5 m) w 1774 roku ustawiono pozłacaną statuę Madonny, która stała się jednym z symboli Mediolanu. Tradycyjnie żaden budynek w mieście nie mógł być wyższy od „Madonniny” – dopiero wieżowce XX wieku przełamały tę zasadę, ale na ich szczytach często umieszczano mniejsze repliki figury.

Relikwia gwoździa z Krzyża 

W katedrze przechowywany jest gwóźdź, który według tradycji pochodzi z krzyża Chrystusa. Raz w roku, podczas uroczystości „Rito della Nivola”, relikwia zostaje uroczyście opuszczona z kopuły.

Labirynt na posadzce 

W jednej z naw można zobaczyć wyryty w marmurze mały labirynt, symbol duchowej drogi i pielgrzymki wiernych.

Legendy o diabłach 

Niektóre z groteskowych rzeźb na fasadzie, przedstawiające stwory i demony, miały „odstraszać złe moce” od świątyni. Mieszkańcy Mediolanu opowiadali, że nocą widywano, jak ożywają i strzegą katedry.

Napoleon i koronacja 

W 1805 roku to właśnie w katedrze Napoleon Bonaparte koronował się na króla Włoch. Z okazji tej uroczystości przyspieszono prace wykończeniowe przy fasadzie świątyni.

Podziemia katedry 

W podziemiach Duomo di Milano znajdują się starożytne pozostałości chrześcijańskie: baptysterium z IV wieku oraz grób św. Karola Boromeusza, jednego z najważniejszych biskupów Mediolanu.

Tarasy na dachu 

Również dach katedry skrywa niespodziankę. Tarasy, na które można wejść są niezwykłą atrakcją turystyczną. Z dachów katedry można podziwiać panoramę Mediolanu, a przy dobrej pogodzie nawet Alpy.

Św. Bartłomiej - lekcja anatomii w marmurze

W mediolańskiej katedrze jednym z najbardziej niezwykłych i budzących emocje dzieł sztuki jest posąg św. Bartłomieja obdartego ze skóry (San Bartolomeo Scorticato), stojący w pobliżu ołtarza głównego. To rzeźba, która wyróżnia się nie tylko religijnym przesłaniem, ale też niezwykłym realizmem anatomicznym.

Dzieło wykonał w 1562 roku rzeźbiarz Marco d’Agrate, uczeń słynnego Leone Leoniego.

Św. Bartłomiej został ukazany jako postać obdarta ze skóry, którą nosi przerzuconą przez ramiona niczym szatę. To odniesienie do męczeńskiej śmierci apostoła, którego według tradycji żywcem odarto ze skóry.

Rzeźba nie przedstawia „nagiego świętego”, lecz jego ciało pozbawione skóry. Widać szczegółowo wyrzeźbione mięśnie, ścięgna i żyły, co czyni z niej niemal „lekcję anatomii w marmurze”. Z tego powodu posąg bywa określany jako jedno z najbardziej „naukowych” dzieł sztuki renesansowej.

Inskrypcja na cokole widnieje napis: „Non me Praxiteles, sed Marcus finxit Agrates” („Nie stworzył mnie Praksyteles, lecz Marco d’Agrate”). Rzeźbiarz podkreślił w ten sposób, że jego dzieło dorównuje mistrzom starożytności.

Figura od wieków budzi zdumienie, a czasem nawet grozę. Dla jednych to arcydzieło realizmu i odwagi artystycznej, dla innych – szokujące i zbyt drastyczne przedstawienie świętego.

 Zamek Sforzów w Mediolanie

Zamek Sforzów, czyli Castello Sforzesco, to jeden z najważniejszych zabytków Mediolanu, pełen historii, tajemnic i sztuki. Położony w samym sercu miasta, tuż obok parku Sempione, był niegdyś symbolem potęgi i bogactwa rodu Sforzów, którzy rządzili Mediolanem w XV i XVI wieku.

Pierwotnie zamek został zbudowany w XIV wieku przez rodzinę Viscontich, ale to Francesco Sforza, pierwszy książę z tej dynastii, przekształcił go w potężną fortecę i rezydencję królewską. W czasach świetności zamieszkiwali go jedni z najwybitniejszych artystów renesansu, w tym Leonardo da Vinci, który pracował nad dekoracją wnętrz. Jego freski, choć w dużej mierze zniszczone, wciąż można podziwiać w tzw. Sala delle Asse.

Zamek pełnił różne funkcje – od twierdzy obronnej, przez rezydencję książęcą, aż po koszary wojskowe w XIX wieku. Niestety, podczas II wojny światowej budowla została poważnie uszkodzona przez bombardowania, ale po wojnie podjęto decyzję o jej odbudowie. Dziś Castello Sforzesco to nie tylko imponująca budowla z czerwoną cegłą i masywnymi wieżami, ale także jedno z najważniejszych muzeów w Mediolanie.

Wśród cennych zbiorów zamku znajduje się rzeźba "Pietà Rondanini", ostatnie, niedokończone dzieło Michała Anioła, które pokazuje zupełnie inne, bardziej surowe i emocjonalne oblicze jego sztuki. Oprócz tego można tam znaleźć kolekcje malarstwa, starożytnych instrumentów muzycznych, a nawet zbroje i broń z dawnych czasów.

Zamek Sforzów to idealne miejsce dla miłośników historii i sztuki, ale także dla tych, którzy po prostu chcą poczuć atmosferę dawnego Mediolanu. Spacer po jego dziedzińcach, w cieniu potężnych murów, to podróż w czasie do epoki książąt, rycerzy i wielkich artystów.