Teatr w Epidauros, Grecja

Teatr w Epidauros słynie z fenomenalnej akustyki. Szeptane słowa lub dźwięk upadającej monety na scenie słychać nawet z ostatnich rzędów, 60 metrów wyżej! Do dziś naukowcy nie są zgodni, jak dokładnie Grecy osiągnęli ten efekt – możliwe, że dzięki przemyślanej konstrukcji widowni i zastosowaniu specjalnych materiałów (np. wapienia pochłaniającego dźwięki niskie).

Zbudowany w IV wieku p.n.e.

Teatr został zbudowany około 330 r. p.n.e. przez architekta Polikleta Młodszego. Powstał jako część kompleksu świątynnego boga medycyny Asklepiosa i miał służyć nie tylko rozrywce, ale i „terapii duchowej”.

Mógł pomieścić 14 tysięcy widzów

Choć wygląda na kameralny, teatr miał aż 55 rzędów, a w okresie świetności mógł pomieścić 13–14 tysięcy osób. Widownia jest podzielona na dwie strefy: dolną (dla „zwykłych” widzów) i górną (później dobudowaną – być może dla gości spoza Epidaurii).

Wzorowa symetria i proporcje

Teatr jest uważany za najdoskonalszy przykład antycznego teatru greckiego, zarówno pod względem akustyki, jak i estetyki. Układ półkolisty, doskonałe proporcje sceny, widowni i orchestra (okrągłego placu dla chóru) zachwycają architektów i historyków do dziś.

Do dziś jest używany

Pierwszym współczesnym przedstawieniem wystawionym w teatrze była tragedia Sofoklesa Elektra . Wystawiono ją w 1938 roku w reżyserii Dimitrisa Rontirisa , a w rolach głównych wystąpiły Katina Paxinou i Eleni Papadaki. Od lat 50. XX wieku odbywają się w nim spektakle klasycznych tragedii i dramatów – w ramach Festiwalu Epidaurii. Co roku, w letnie wieczory, zasiadają tu tysiące widzów z całego świata.

Bez mikrofonów, bez głośników

Podczas współczesnych przedstawień często nie używa się żadnych systemów nagłośnienia – głosy aktorów doskonale niosą się po widowni, jak za czasów starożytnych.

„Terapia przez teatr”

W starożytności teatr nie był tylko rozrywką – Grecy wierzyli, że tragedie oczyszczają duszę (katharsis) i wspomagają leczenie emocjonalne. W Epidauros – jako miejscu uzdrowienia – teatr miał być częścią procesu powrotu do zdrowia.

Zachowany w niemal idealnym stanie

W przeciwieństwie do wielu innych teatrów starożytnych, ten w Epidauros zachował się niemal w całości, bez większych rekonstrukcji. Przez wieki był zasypany ziemią, co paradoksalnie ochroniło go przed zniszczeniem.

Unikalny układ widowni

Widownia (tzw. cavea) została wykuta w zboczu wzgórza – Grecy wykorzystywali naturalne ukształtowanie terenu, co sprzyjało zarówno akustyce, jak i stabilności konstrukcji.

Zainspirował współczesnych architektów

Koncepcja półkolistej widowni i jej doskonała widoczność inspirowała projektantów teatrów i amfiteatrów na całym świecie, aż po XX i XXI wiek. Teatr w Epidauros bywa wzorcem dla projektów scen plenerowych.