Jezioro Czterech Kantonów, Szwajcaria

Jezioro Czterech Kantonów

Jezioro Czterech Kantonów (niem. Vierwaldstättersee, fr. Lac des Quatre-Cantons) to jedno z najpiękniejszych jezior Szwajcarii, położone w sercu kraju, w otoczeniu Alp. Jego powierzchnia wynosi ok. 114 km², a brzegi mają bardzo urozmaicony, wręcz fiordowy charakter – z licznymi zatokami i stromymi zboczami gór opadającymi do wody.

Nazwa „Czterech Kantonów” pochodzi od historycznych regionów: Uri, Schwyz, Unterwalden i Lucerna, które uważane są za kolebkę Szwajcarii. To właśnie tu, według legendy, w 1291 roku przedstawiciele tych kantonów zawarli sojusz, dający początek Konfederacji Szwajcarskiej.

Nad brzegiem jeziora, na łące Rütli, miał odbyć się słynny przysięgły związek (Rütlischwur), uważany za akt założycielski Szwajcarii.

Wilhelm Tell

Jezioro jest ściśle związane z postacią Wilhelma Tella – narodowego bohatera Szwajcarów. To właśnie tutaj miał przepłynąć przez burzę i uciec z rąk austriackich żołnierzy, a w miejscowości Küssnacht dokonać zemsty na namiestniku Gesslerze.

Głównym miastem nad jeziorem jest Lucerna – pełna średniowiecznych mostów i wież. To z niej wyruszają zabytkowe parowce z XIX wieku, które do dziś kursują po tafli jeziora, wożąc turystów w malownicze zatoki.

Jezioro Czterech Kantonów jest także świetnym punktem wypadowym w Alpy – kolejki linowe i zębate prowadzą z jego brzegów na szczyty Pilatus, Rigi czy Stanserhorn, skąd roztaczają się widowiskowe panoramy.

Akurat mnie Szwajcaria przywitała dość pochmurnym niebem. Zdjęcia nie są przez to imponujące, ale mimo to zachmurzone góry nad jeziorem zrobiły na mnie wspaniałe wrażenie. 

Gros Horloge w Rouen, Francja

Gros Horloge w Rouen to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta i niezwykły przykład średniowiecznej sztuki zegarmistrzowskiej. Jest to monumentalny zegar astronomiczny umieszczony na łuku nad Rue du Gros-Horloge – jednej z najstarszych i najbardziej malowniczych ulic Rouen. Łączy w sobie elementy techniki, sztuki i historii, przyciągając turystów od wieków.

Historia Gros Horloge

Początki zegara sięgają końca XIV wieku. Mechanizm został skonstruowany około 1389 roku, co czyni go jednym z najstarszych działających mechanizmów zegarowych w Europie. Początkowo umieszczono go w wieży dawnego ratusza, a w XVI wieku przeniesiono na obecną lokalizację – na mostek łączący dwie średniowieczne wieże.

Fasada z łukiem, nad którym znajduje się zegar, powstała w stylu renesansowym około 1527 roku. W tym czasie zegar stał się nie tylko narzędziem pomiaru czasu, ale również symbolem bogactwa i prestiżu Rouen. Wskazywał nie tylko godziny, lecz także dni tygodnia i fazy księżyca – co było w średniowieczu bardzo ważne ze względu na kalendarz liturgiczny i rolniczy.

Mechanizm zegara działał bez przerwy przez stulecia, a jego obsługą zajmowali się specjalni zegarmistrze zwani „horlogers”, którzy mieszkali w wieży nad zegarem. Ostatni z nich opuścił to miejsce w XIX wieku.

Gros Horloge - architektura

Gros Horloge to prawdziwe dzieło sztuki. Na bogato złoconej tarczy, o średnicy ponad 2,5 metra, widnieje wizerunek złotego baranka – symbolu Rouen i cechu sukienników, którzy w średniowieczu stanowili jedną z najpotężniejszych grup w mieście. Tarcza zdobiona jest promieniami symbolizującymi słońce, a wokół niej umieszczono ornamenty i alegorie.

Łuk, na którym osadzono zegar, to dawny fragment obwarowań miejskich, przekształcony w dekoracyjny element architektoniczny w stylu renesansu normandzkiego.

Ciekawostki związane z Gros Horloge

Najstarszy mechanizm wciąż działający – mechanizm zegara pochodzi z końca XIV wieku i jest jednym z najstarszych tego typu w Europie. Choć dziś wspiera go elektronika, oryginalne części nadal można zobaczyć w muzeum w wieży.

Jedna wskazówka – Gros Horloge ma tylko jedną wskazówkę (godzinową). W średniowieczu minuty nie miały aż takiego znaczenia w codziennym życiu, dlatego zegary wskazywały jedynie godziny.

Zegar astronomiczny – oprócz czasu pokazuje także fazy księżyca na osobnej tarczy umieszczonej nad głównym cyferblatem. Dawniej wskazywał również dni tygodnia, oznaczone symbolami planet.

Nocne iluminacje – współcześnie Gros Horloge jest pięknie oświetlony po zmroku, co czyni go jednym z najbardziej fotogenicznych punktów Rouen.

Średniowieczne dźwięki – pierwotnie zegar wybijał godziny na dzwonie, którego dźwięk niósł się po całym mieście. Dzwon ten znajdował się w wieży obok łuku i był tak donośny, że podobno drżały szyby w domach.

Legendy i opowieści o Gros Horloge

Legenda o zegarmistrzu – jedna z lokalnych opowieści mówi, że zegarmistrz, który skonstruował mechanizm Gros Horloge, został oślepiony, aby nie mógł stworzyć drugiego takiego cudu w innym mieście. Motyw ten pojawia się w różnych europejskich legendach zegarmistrzowskich, ale w Rouen również jest popularny.

Strażnik czasu – według miejskich podań w wieży zegara nocami można spotkać ducha dawnego strażnika mechanizmu, który nie opuścił swojego posterunku, nawet po śmierci. Mieszkańcy twierdzą, że słyszeli stukot trybów, gdy zegar był już dawno zatrzymany.

Plaża w Trouville

Plaża w Trouville-sur-Mer to jedna z najstarszych i najbardziej znanych plaż Normandii, uważana za kolebkę francuskiego plażowania w XIX wieku. Leży w północnej Francji, w regionie Normandia, nad Kanałem La Manche, w departamencie Calvados. Trouville-sur-Mer sąsiaduje bezpośrednio z eleganckim kurortem Deauville, z którym tworzy słynny duet luksusowych miejsc wypoczynkowych.

Gdzie dokładnie leży Trouville?

Trouville znajduje się nad ujściem rzeki Touques, na wybrzeżu Côte Fleurie („Wybrzeże Kwiatów”), ok. 200 km na północny zachód od Paryża. Dzięki bezpośrednim połączeniom kolejowym z Paryża, już w XIX wieku stało się ulubionym miejscem letniego wypoczynku paryskiej elity.

Z czego słynie Plaża w Trouville?

Szeroka, piaszczysta plaża – jedna z najpiękniejszych w Normandii, idealna na spacery, opalanie i kąpiele (choć wody Kanału są chłodne).

Belle Époque i artystyczny klimat – Trouville to jedno z pierwszych miast we Francji, które przeżyło boom turystyki morskiej w XIX wieku. Zachowało piękne wille z tamtej epoki i legendę miejsca, gdzie bywali malarze i pisarze.

Spacerowe molo i promenada – słynna Promenade Savignac, nazwana na cześć lokalnego artysty plakacisty, prowadzi wzdłuż plaży i oferuje widoki na morze.

Kuchnia normandzka – tuż przy plaży znajdują się znakomite restauracje serwujące owoce morza i ryby, zwłaszcza świeże ostrygi, małże i homary.

Ciekawostki o plaży i mieście

Kolebka kąpieli morskich – w XIX wieku lekarze polecali kąpiele w zimnym morzu jako zdrowotne. Trouville szybko stało się modnym kurortem, a jego plaża była scenerią dla eleganckich spacerów paryskiej burżuazji.

Miejsce artystów – malarze impresjoniści, m.in. Claude Monet, Eugène Boudin, uwieczniali widoki plaży i morza w Trouville. Do dziś w lokalnym muzeum można zobaczyć ich dzieła.

Konkurencja z Deauville – kiedy w drugiej połowie XIX wieku powstało sąsiednie Deauville, uznawane za bardziej luksusowe, Trouville zachowało bardziej kameralny, artystyczny charakter.

Savignac i plażowe plakaty – Promenade Savignac zdobią reprodukcje plakatów autorstwa Raymonda Savignaca, znanego grafika, który rozsławił miasto swoimi pracami.

Oczywiście wszyscy grają tu w boule (pétanque) czyli tradycyjną grę towarzyską, która wywodzi się z południa Francji, a dziś będąca jednym z symboli francuskiego stylu życia. Jest to sport niezwykle popularny w całym kraju, zwłaszcza w regionie Prowansji, gdzie w letnie popołudnia można zobaczyć graczy na placach, w parkach czy pod platanami w małych miasteczkach.

Na czym polega gra w boule?

Najbardziej znaną odmianą jest pétanque, której nazwa pochodzi od prowansalskiego „pès tancats” – „stopy razem” (bo rzuca się kulę stojąc w kole).

• Gra odbywa się na żwirowanej nawierzchni.

• Każdy gracz ma metalowe kule (boules), a celem jest umieszczenie ich jak najbliżej małej drewnianej kulki zwanej „cochonnet” (prosiaczek).

• Gracze rzucają kulami z określonego miejsca, starając się albo przybliżyć swoją kulę do prosiaczka, albo wybić kule przeciwnika.

• Gra toczy się zazwyczaj do uzyskania 13 punktów.

Skąd się wzięła popularność boule we Francji?

• Korzenie w starożytności – gry podobne do boule znane były już w czasach rzymskich, ale współczesna forma pétanque narodziła się w 1907 roku w La Ciotat, miasteczku w Prowansji.

• Łatwość i towarzyskość – gra nie wymaga dużej siły ani specjalistycznego sprzętu, co sprawia, że jest idealna dla osób w każdym wieku. Choć jak zauważyłam każdy tu dysponuje nie tylko kulami do gry, ale jest też zaopatrzony w specjalny magnes na sznurku, dzięki któremu nie trzeba schylać się nawet po kule.W Prowansji jest wręcz rytuałem spotkań.

• Symbol „art de vivre” – boule to część francuskiego stylu życia, kojarzona z relaksem, rozmową i często… kieliszkiem pastisu w ręku.

Wieża Katedry w Przemyślu

Wieża Katedry w Przemyślu jest jednym z najbardziej charakterystycznych elementów panoramy miasta i ważnym zabytkiem architektury sakralnej Podkarpacia. Należy do zespołu archikatedry pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela, który stanowi centrum dawnej kapituły i jest świadectwem długiej, wielowiekowej historii diecezji przemyskiej.

Historia wieży

Obecna wieża pochodzi z przełomu XVI i XVII wieku, choć jej pierwotny zalążek mógł istnieć już w średniowieczu. Została wzniesiona w stylu późnorenesansowym i wielokrotnie przebudowywana w kolejnych stuleciach. Po pożarze miasta w XVII wieku wymagała gruntownej renowacji, a w XVIII wieku otrzymała charakterystyczny hełm w kształcie barokowej kopuły z latarnią. Wysokość wieży wynosi ok. 71 metrów, co czyni ją jednym z najwyższych obiektów sakralnych w regionie.

Architektura i funkcje

Wieża jest masywna i dominująca, zbudowana na planie kwadratu, w dolnych partiach z kamienia, wyżej z cegły. Posiada cztery kondygnacje, zwężające się ku górze, oraz barokowy hełm zwieńczony krzyżem. Na elewacjach można dostrzec dekoracyjne gzymsy i pilastry. Na wieży umieszczono zegar, który od wieków odmierzał czas mieszkańcom miasta.

W jej wnętrzu znajduje się klatka schodowa prowadząca na taras widokowy, z którego rozpościera się panorama Przemyśla, doliny Sanu oraz okolicznych wzgórz. Dawniej pełniła również funkcje obronne – w czasach zagrożeń była punktem obserwacyjnym.

Dzwony i mechanizm zegara

Wieża była miejscem zawieszenia dzwonów katedralnych. Jeden z najstarszych, „Maria”, odlany został w XVII wieku i do dziś jest częścią zespołu dzwonów. Mechanizm zegarowy także należy do zabytków – działał ręcznie nakręcany przez wieki, dopiero w XX wieku został zmodernizowany.

Symbol miasta

Dziś wieża jest jednym z głównych punktów turystycznych Przemyśla. Jej sylwetka jest widoczna z wielu kilometrów, a wejście na taras to obowiązkowa atrakcja. Zabytek ten jest również ważnym elementem tożsamości lokalnej, symbolem ciągłości historii i roli Kościoła w życiu regionu.

Ossuarium Saint-Maclou w Rouen

Ossuarium Saint-Maclou w Rouen (Aître Saint-Maclou)

W czasie wielkiej zarazy Czarnej Śmierci w Europie, szczególnie po roku 1347, jednym z miast, które zostało nią dotknięte, było francuskie Rouen. Parafia Saint-Maclou straciła bardzo dużo osób i cmentarz obok kościoła stał się niewystarczający. Dlatego w połowie XIV wieku powstał nowy cmentarz oddalony nieco od kościoła św. Maclou.

Rozbudowy i konstrukcja galerii ossuarium

W połowie XV/XVI wieku nawet na nowym cmentarzu zwanym ossuarium (kostnica) zaczęło brakować miejsca. Zdecydowano się rozbudować przestrzeń, tworząc galerie otaczające cmentarz, by przechowywać kości z wcześniejszych pochówków, które musiały być ekshumowane, by zrobić miejsce nowym zmarłym. 

W roku 1526 parafia rozpoczęła budowę trzech galerii. 

Funkcje i użytkowanie

Ossuarium Saint-Maclou (Aître Saint-Maclou) było używane do XVIII wieku jako miejsce przechowywania kości. 

W 1779 rozporządzenie parlamentu Normandii nakazywało zamknięcie miejskich cmentarzy – Saint-Maclou przestało być używane do pochówków około 1781. 

Przez wieki pełniło rozmaite role: szkoła dla dzieci (chłopców i dziewcząt), internat żeński. 

W XX wieku (1940) przeniosła się tutaj Szkoła Sztuk Pięknych (École régionale des Beaux-Arts), gdyż jej budynek spłonął w pożarze. 

Ochrona, renowacje, teraźniejszość

Dzisiaj Aître Saint-Maclou jest pod ochroną jako  „Monument Historique” (zabytek narodowy Francji). 

Obiekt przeszedł prace renowacyjne, przywrócono dekoracje, otwarto go ponownie dla zwiedzających w lipcu 2020. 

Obecnie stanowi miejsce wystaw, wydarzeń kulturalnych; część terenu jest dostępna dla zwiedzających. A na dziedzińcu, czyli w miejscu dawnego cmentarza działa... restauracja.

Dekoracje

Danse macabre – czyli „taniec śmierci” – motyw obecny w dekoracjach galerii. W Kolumnach galerii zachodniej i wschodniej znajdują się rzeźby przedstawiające pary: osoby żywe i zmarłych. To popularny motyw artystyczny w czasach, gdy śmierć była bardzo obecna w codziennym życiu.

Dekoracje macabre to nie tylko kości i czaszki, ale także narzędzia grabarzy, trumny, motywy liturgiczne, elementy grabarstwa. Część z nich została wyrzeźbiona w drewnie i w kamieniu. 

Mumia kota – w ścianie Aître Saint-Maclou znaleziono zmumifikowanego kota, który jest wystawiony za szkłem jako ciekawostka. 

Unikalność 

Aître Saint-Maclou jest jednym z niewielu zachowanych tego typu ossuariów / kostnic w Europie, szczególnie z pełną dekoracją o takim bogactwie ikonografii. 

Symbolika 

Kostnica służyła nie tylko jako miejsce pochówku, ale miała wymiar dydaktyczny i religijny: przypominała o konieczności refleksji nad śmiercią, o przemijaniu, przygotowaniu na życie po życiu – to było częste w kulturze końca średniowiecza.