Katedra w Rouen, Francja

Katedra w Rouen

Katedra w Rouen, czyli Cathédrale Notre-Dame de Rouen, jest jednym z najważniejszych zabytków architektury gotyckiej we Francji i jednym z najbardziej charakterystycznych punktów miasta Rouen w Normandii. Jej monumentalna sylwetka, z bogato zdobioną fasadą i najwyższą wieżą kościelną we Francji, przyciągała przez wieki pielgrzymów, artystów i podróżników. To także miejsce pełne historii, niezwykłych zdarzeń i legend, które nadają jej aurę tajemniczości.

Historia katedry

Pierwszy kościół na tym miejscu istniał już w IV wieku, w czasach rzymskich, kiedy Rouen (Rotomagus) było stolicą Galii Lugduneńskiej. W XI wieku wzniesiono tu romańską katedrę, której elementy – jak krypta św. Romana – przetrwały do dziś. Jednak w 1200 roku ogromny pożar zniszczył znaczną część zabudowań, co stało się impulsem do budowy nowej świątyni w stylu gotyckim.

Budowa obecnej katedry rozpoczęła się około 1202 roku i trwała aż do XVI wieku. Z tego powodu w jej bryle można dostrzec różne style – od wczesnego gotyku w chórze i transepcie po elementy późnogotyckie i renesansowe w fasadzie oraz wieżach. W 1822 roku dodano żeliwną iglicę, która osiąga 151 metrów wysokości – do dziś jest to najwyższa wieża kościelna we Francji.

Katedra była świadkiem wielu ważnych wydarzeń: tu koronowano angielskich królów w okresie, gdy Normandia należała do Anglii, i tu odbywały się uroczystości związane z Joanną d’Arc – pośmiertne oczyszczenie jej z zarzutów ogłoszono właśnie w Rouen w 1456 roku.

Architektura i wnętrze

Fasada zachodnia katedry to prawdziwy majstersztyk gotyku flamboyant, pełen ażurowych zdobień, maswerków i rzeźb przedstawiających świętych oraz sceny biblijne. Wnętrze jest imponujące: długość nawy głównej wynosi ponad 130 metrów, a sklepienia sięgają 28 metrów wysokości. W katedrze znajdują się liczne kaplice, witraże z XIII i XVI wieku, a także niezwykłe nagrobki, w tym serce Ryszarda Lwie Serce (pochowane w osobnej urnie).

---

Ciekawostki związane z katedrą

• Najwyższa wieża Francji: Iglica o wysokości 151 metrów sprawiała, że przez pewien czas (1876–1880) katedra w Rouen była najwyższą budowlą na świecie.

• 
  Claude Monet i jego obrazy: Słynny impresjonista namalował cykl ponad 30 obrazów przedstawiających fasadę katedry o różnych porach dnia i w różnych warunkach świetlnych. Dzieła te są dziś rozproszone po muzeach świata.

• 
  

• 

• Bombardowania w czasie II wojny światowej: Katedra została poważnie uszkodzona podczas nalotów alianckich w 1944 roku – zniszczone zostały witraże i część wież. Odbudowa trwała kilkadziesiąt lat.

• 

Legendy i opowieści

Dzwon zwany „Georges d’Amboise”: Jeden z największych dzwonów katedry, ważący 11 ton, miał być tak potężny, że kiedy dzwonił, pękały szyby w pobliskich domach. Istniało przekonanie, że jego dźwięk chroni miasto przed epidemiami i burzami.

Legenda o duchu katedry: Mówi się, że w nocy można spotkać w cieniu kolumn postać biskupa Maurycego, który zginął tragicznie podczas budowy. Duch ma pilnować, by katedra nigdy nie została dokończona, bo wtedy, jak głosi podanie, nastąpi koniec świata.

Historia z Joanną d’Arc: Choć nie spłonęła ona na placu przy katedrze (stracono ją na placu Vieux-Marché), to w jej wnętrzu ogłoszono później rehabilitację bohaterki. Według ludowych podań jej duch miał ukazywać się w pobliżu katedry w rocznicę śmierci, co miało być znakiem oczyszczenia jej imienia.

Duomo di Milano, Włochy

Duomo di Milano

Katedra w Mediolanie, czyli Duomo di Milano, to jeden z najbardziej imponujących gotyckich kościołów Europy i prawdziwy symbol miasta. Budowana była przez niemal sześć stuleci, a jej skala i bogactwo detali czynią z niej jeden z największych zabytków sakralnych świata.

Architektura

Rozmiary – katedra może pomieścić około 40 tysięcy wiernych. To największy kościół we Włoszech (większa jest jedynie bazylika św. Piotra w Watykanie, ale ta leży na terytorium Watykanu).

Budowa – rozpoczęto ją w 1386 roku z inicjatywy księcia Gian Galeazza Viscontiego. Prace trwały aż do XIX wieku, a ostateczne wykończenia wykonywano jeszcze w XX wieku.

Styl – dominuje gotyk, ale ze względu na długi czas budowy można w niej dostrzec także wpływy renesansu, baroku i neogotyku. Charakterystyczne są setki strzelistych wieżyczek i pinakli.

Madonnina – na najwyższej iglicy (108,5 m) w 1774 roku ustawiono pozłacaną statuę Madonny, która stała się jednym z symboli Mediolanu. Tradycyjnie żaden budynek w mieście nie mógł być wyższy od „Madonniny” – dopiero wieżowce XX wieku przełamały tę zasadę, ale na ich szczytach często umieszczano mniejsze repliki figury.

Relikwia gwoździa z Krzyża 

W katedrze przechowywany jest gwóźdź, który według tradycji pochodzi z krzyża Chrystusa. Raz w roku, podczas uroczystości „Rito della Nivola”, relikwia zostaje uroczyście opuszczona z kopuły.

Labirynt na posadzce 

W jednej z naw można zobaczyć wyryty w marmurze mały labirynt, symbol duchowej drogi i pielgrzymki wiernych.

Legendy o diabłach 

Niektóre z groteskowych rzeźb na fasadzie, przedstawiające stwory i demony, miały „odstraszać złe moce” od świątyni. Mieszkańcy Mediolanu opowiadali, że nocą widywano, jak ożywają i strzegą katedry.

Napoleon i koronacja 

W 1805 roku to właśnie w katedrze Napoleon Bonaparte koronował się na króla Włoch. Z okazji tej uroczystości przyspieszono prace wykończeniowe przy fasadzie świątyni.

Podziemia katedry 

W podziemiach Duomo di Milano znajdują się starożytne pozostałości chrześcijańskie: baptysterium z IV wieku oraz grób św. Karola Boromeusza, jednego z najważniejszych biskupów Mediolanu.

Tarasy na dachu 

Również dach katedry skrywa niespodziankę. Tarasy, na które można wejść są niezwykłą atrakcją turystyczną. Z dachów katedry można podziwiać panoramę Mediolanu, a przy dobrej pogodzie nawet Alpy.

Św. Bartłomiej - lekcja anatomii w marmurze

W mediolańskiej katedrze jednym z najbardziej niezwykłych i budzących emocje dzieł sztuki jest posąg św. Bartłomieja obdartego ze skóry (San Bartolomeo Scorticato), stojący w pobliżu ołtarza głównego. To rzeźba, która wyróżnia się nie tylko religijnym przesłaniem, ale też niezwykłym realizmem anatomicznym.

Dzieło wykonał w 1562 roku rzeźbiarz Marco d’Agrate, uczeń słynnego Leone Leoniego.

Św. Bartłomiej został ukazany jako postać obdarta ze skóry, którą nosi przerzuconą przez ramiona niczym szatę. To odniesienie do męczeńskiej śmierci apostoła, którego według tradycji żywcem odarto ze skóry.

Rzeźba nie przedstawia „nagiego świętego”, lecz jego ciało pozbawione skóry. Widać szczegółowo wyrzeźbione mięśnie, ścięgna i żyły, co czyni z niej niemal „lekcję anatomii w marmurze”. Z tego powodu posąg bywa określany jako jedno z najbardziej „naukowych” dzieł sztuki renesansowej.

Inskrypcja na cokole widnieje napis: „Non me Praxiteles, sed Marcus finxit Agrates” („Nie stworzył mnie Praksyteles, lecz Marco d’Agrate”). Rzeźbiarz podkreślił w ten sposób, że jego dzieło dorównuje mistrzom starożytności.

Figura od wieków budzi zdumienie, a czasem nawet grozę. Dla jednych to arcydzieło realizmu i odwagi artystycznej, dla innych – szokujące i zbyt drastyczne przedstawienie świętego.

Étretat - miasto klifów i malarzy, Normandia, Francja

Étretat to jedno z najbardziej malowniczych miasteczek w Normandii, położone nad Kanałem La Manche w departamencie Seine-Maritime. Słynie przede wszystkim z niezwykłych formacji skalnych, które od XIX wieku przyciągają artystów, podróżników i turystów z całego świata.

Klify Étretat 

W Étretat wapienne urwiska wznoszą się nawet na 70 metrów nad poziom morza. Najsłynniejsze formacje to Falaise d’Aval z naturalnym łukiem skalnym oraz L’Aiguille („Iglica”) – smukła skała wystająca z wody. Te niezwykłe kształty sprawiły, że miejsce stało się ikoną francuskiego wybrzeża.

„Iglica” i piracki skarb 

Według miejscowych podań w skałach Étretat ukryty jest skarb piratów. Historia ta zainspirowała Maurice’a Leblanca, autora powieści o dżentelmenie-włamywaczu Arsène Lupinie. W książce Skarb Arsène Lupina klify Étretat odgrywają kluczową rolę.

Formacje skalne jako „zwierzęta”  

lokalne legendy nadały klifom fantastyczne znaczenia. Najsłynniejszy łuk skalny przypomina słonia zanurzającego trąbę w wodzie. Inne formacje porównuje się do ptaków czy mitycznych stworzeń.

Inspiracja dla artystów 

Étretat uwieczniali w swoich obrazach m.in. Claude Monet, Gustave Courbet czy Eugène Boudin. To właśnie tu impresjoniści eksperymentowali ze światłem, starając się oddać zmieniające się kolory nieba i morza.

Kurort XIX wieku 

Wraz z rozwojem kolei Étretat stało się modnym nadmorskim letniskiem. Bywali tu znani pisarze i politycy, m.in. Guy de Maupassant, który miał w miasteczku willę.

Kościół Notre-Dame de la Garde

Mały kościółek stojący na szczycie klifu pełnił dawniej rolę kaplicy marynarzy. Według legendy Maryja miała czuwać tu nad żeglarzami i ostrzegać ich przed sztormami.

Lotnictwo i tajemnica białego ptaka 

Étretat związane jest także z historią awiacji. W 1927 roku francuscy lotnicy Charles Nungesser i François Coli zaginęli podczas próby lotu transatlantyckiego. Ich samolot „L’Oiseau Blanc” („Biały Ptak”) ostatni raz widziano nad Normandią, a według niektórych świadków miał spaść w okolicach Étretat.

Dziś Étretat to nie tylko kurort i symbol Normandii, ale też miejsce pełne legend i tajemnic – od pirackich skarbów po zagadki lotnicze, od mitologicznych sygnałów zaklętych w skałach po malarskie wizje Moneta.

 Helsingør, Dania - miasto Hamleta

Helsingør, znane także pod nazwą Elsynor, to duńskie miasto położone na wschodnim wybrzeżu Zelandii, nad cieśniną Sund. Miasto ma bogatą historię i znaczenie strategiczne – od średniowiecza kontrolowało ruch statków przepływających przez tę cieśninę, która stanowiła jedną z najważniejszych dróg morskich w Europie Północnej.

Zamek Kronborg

Zamek Kronborg to wizytówka miasta i jeden z najsłynniejszych zamków Danii. Zbudowany w XVI wieku, pełnił rolę twierdzy i królewskiej rezydencji. To właśnie z nim związana jest największa sława Helsingøru – William Szekspir umieścił tu akcję swojej tragedii Hamlet. Dlatego zamek często nazywany jest „zamkiem Hamleta”.

Opłata sundska

Od XV wieku miasto wzbogacało się dzięki cłu pobieranemu od wszystkich statków przepływających przez cieśninę Sund. To uczyniło Helsingør jednym z najzamożniejszych ośrodków Danii w epoce nowożytnej.

Starówka

Stare miasto – zachwyca średniowiecznym układem ulic i kolorowymi kamienicami z XVI–XVII wieku. To jedno z najlepiej zachowanych historycznych centrów miejskich w Danii.

• Holger Danske (Ogier Duńczyk) – według legendy średniowieczny rycerz śpi w podziemiach zamku Kronborg. Kiedy Dania znajdzie się w wielkim niebezpieczeństwie, Holger ma się przebudzić i stanąć w obronie ojczyzny. Ta legenda jest jednym z najważniejszych mitów narodowych Danii.

• 
  Duch Hamleta – choć postać księcia Hamleta jest fikcyjna, mieszkańcy Helsingøru i przewodnicy turystyczni lubią opowiadać o „duchu Hamleta”, który miałby błąkać się po komnatach Kronborga. Zdarzało się nawet, że aktorzy grający w spektaklach Hamleta w zamku wspominali o dziwnych odgłosach czy uczuciu obecności kogoś niewidzialnego.

• Podziemia Kronborga – mroczne kazamaty, w których przechowywano żywność i broń, owiane są licznymi opowieściami o duchach więźniów i marynarzy. To właśnie tam znajduje się monumentalna rzeźba Holgera Danske, potęgująca atmosferę legendy.

• Cień piratów – cieśnina Sund była w średniowieczu miejscem aktywności piratów. W lokalnym folklorze pojawiają się opowieści o ich duchach, które mają ostrzegać przed burzami albo nawiedzać statki próbujące uniknąć opłat w Helsingør.

Dziś Helsingør przyciąga turystów przede wszystkim dzięki zamkowi Kronborg, wpisanemu na listę UNESCO, ale miasto ma też kameralny urok portowego ośrodka, z muzeami, wąskimi uliczkami i pięknym widokiem na szwedzkie Helsingborg, położone po drugiej stronie cieśniny.

W Helsingør oprócz legendy o Holgerze Danske pojawia się też mniej znany, ale bardzo ciekawy wątek związany z „Srebrną Syreną” (dansk: Sølvsirenen). To motyw z miejscowych podań, który często bywa mylony z bardziej znaną „Małą Syrenką” z Kopenhagi.

Według jednej z legend, u wybrzeży Helsingøru pojawiała się syrena, której ciało lśniło jak ze srebra. Miała ostrzegać rybaków przed sztormami – jej śpiew był złowieszczy, ale pełnił funkcję sygnału, by nie wypływać w morze. Inne wersje podania opowiadają, że syrena kusiła marynarzy, by porzucili swoje statki, a ci, którzy ulegli jej urokowi, już nigdy nie wracali do portu.

Na pamiątkę tej legendy w Helsingør znajduje się rzeźba Syreny, mniej znana niż kopenhaska, ale chętnie oglądana przez turystów szukających „alternatywnej” wersji duńskiej baśni. W przeciwieństwie do kopenhaskiej Małej Syrenki z brązu, figura w Helsingør jest wykonana z polerowanego metalu (stali nierdzewnej, często nazywanej srebrną), co sprawia, że odbija światło w niezwykły sposób. Ustawiona została tak, by lśniła w promieniach słońca i wyglądała, jakby wyłaniała się z wody.

Ciekawostką jest, że „Srebrna Syrena” bywa interpretowana jako współczesna odpowiedź na klasyczny pomnik z Kopenhagi – bardziej nowoczesna, minimalistyczna i symboliczna. Dla mieszkańców Helsingøru to też pewnego rodzaju manifest: ich miasto, choć kojarzone głównie z Hamletem i Kronborgiem, ma własne legendy i własną syrenę, która stoi niejako w cieniu tej słynnej kopenhaskiej.