Park i pałac Jerzmanowskich

Park i Pałac Jerzmanowskich to zespół pałacowo-parkowy położony w Krakowie, w dzielnicy Prokocim. Jest to jedno z mniej znanych, ale bardzo malowniczych miejsc w mieście, związane z historią przemysłowca Edwarda Jerzmanowskiego, który nabył ten teren pod koniec XIX wieku.

Historia i Architektura

Pałac Jerzmanowskich został zbudowany w stylu eklektycznym, łączącym elementy neorenesansowe i neobarokowe. Edward Jerzmanowski, właściciel pałacu, był filantropem i jednym z najbogatszych Polaków swojej epoki. Po powrocie z emigracji w Stanach Zjednoczonych osiadł w Krakowie i właśnie tutaj stworzył swoją rezydencję. Jego działalność filantropijna była znana w całym regionie – założył m.in. fundusz stypendialny na rzecz wykształcenia polskiej młodzieży.

Park Jerzmanowskich

Otaczający pałac park został zaprojektowany jako park krajobrazowy w stylu angielskim. Obszar parku pełen jest starych drzew, malowniczych alejek i stawów, co czyni go idealnym miejscem do spacerów i relaksu. W parku można znaleźć różne gatunki drzew, w tym pomnikowe dęby i lipy. W 2020 roku otwarto zrewitalizowany park, w którym nasadzono nowe drzewa, krzewy i byliny, wyremontowano alejki i mostki, zamontowano ogrodzenie i oświetlenie, postawiono toaletę, zbudowano plac zabaw i plenerową siłownię, uruchomiono fontannę z czasów Jerzmanowskich i drugą z lat sześćdziesiątych XX wieku projektu profesora Wiktora Zina.

Jesień

Si Deus nobiscum...

Tytuł tego wpisu nawiązuje do napisu nad bramą wjazdową Zamku Królewskiego na Wawelu, prowadząca na dziedziniec arkadowy. Brama ta zwana jest Bramą Bartłomieja Berrecciego. Budynek bramy składa się dwóch pięter, których pomieszczenia wchodzą obecnie w obręb ekspozycji Sztuki Wschodu. Swoją nazwę wzięła od budowniczego – Bartłomieja Berrecciego.

Od strony zachodniej w bramie znajdują się trzy wejścia, z których środkowe, największe, ozdobione jest łacińskim napisem SI DEUS NOBISCUM QUIS CONTRA NOS – Jeśli Bóg z nami, któż przeciw nam. Kamieniarka okien jest renesansowa, ale występuje tu też element wcześniejszy - nad oknem II piętra znajduje się kamienny Orzeł Piastowski z datą 1370, który przeniesiono tu z Pałacu w Łobzowie. Attyka wieńcząca bramę jest klasycystyczna (koniec XVIII wieku) i zastąpiła attykę renesansową.

Sień zdobią trzy tarcze z herbami Polski, Litwy i Sforzów, wykonane przez Berrecciego. Rozety na arkadzie prowadzącej bezpośrednio na dziedziniec zdobili Franciszek Florentczyk i Berrecci.