sobota, 15 kwietnia 2017

Od jajka do pisanki

Ab ovo usque ad mala - „od jajka do jabłek" rzymskie powiedzenie o kolejności podawania potraw podczas posiłku, czyli od zakąski, którą najczęściej było jajko, do deseru. W takim razie przyjrzyjmy się temu  jajku, ale wielkanocnemu, czyli kolorowemu, malowanemu, woskowanemu, czy też drapanemu.










Oczywiste, że jajko jest symbolem życia, ale dlaczego kolorowe, to już trudniej wyjaśnić. Wiadomo, że już starożytni wykorzystywali zdobione jaja w celach magicznych, szczególnie do obrządków pogrzebowych. Najstarsze "pisanki" odnaleziono na terenach Mezopotamii. Starożytni Egipcjanie umieszczali jaja w grobowcach swoich zmarłych jako znak powrotu do życia. Również Rzymianie wkładali do grobów posążki Dionizosa trzymającego w dłoni jajko. Owidiusz w "Fasti" pisał o barwionych jajach. Podobnie Pliniusz Starszy w "Historii naturalne" o nich wspominał. O sposobach ozdabiania jaj przez naszych przodków można przeczytać w "Encyklopedii staropolskiej" Zygmunt Glogera: „Farbują jaja w brezylii czerwonej i sinej, w odwarze z łupin cebuli, z kory dzikiej jabłoni, listków kwiatu malwy, kory olszowej, z robaczków czerwcem zwanych, w szafranie, krokoszu itd." 
Podobno można też farbować jaja w kurkumie, czerwonej kapuście, liściach bławatka, a nawet w czerwonym winie, tylko tu akurat wina szkoda :)


Co do wzorów na jajkach, to różną się one w zależności od regionu, ale zwykle są wykonywane tą samą techniką, którą opisuje Gloger: "Rysują jajko rozpuszczonym woskiem, aby farba miejsc powoskowanych nie pokryła. Rysowanie zowią «pisaniem», stąd nazwa «pisanki», tak jak dawnych «dzbanów pisanych» (...). Upowszechnione desenie mają swe nazwy od wzorów i podobieństw, rysują więc w gałązki, w drabinki, w wiatraczki, w jabłuszka, w serduszka, w kurze łapki itd. Jako narzędzi do pisania używają szpilek, igieł, kozików, szydeł, słomek i drewienek".

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Polecany post

Capri - rejs wokół wyspy

Capri - rejs wokół wyspy Na Capri jedną z atrakcji jest rejs wokół wyspy. Warto skorzystać z takiej możliwości, bo wówczas można zobaczyć la...