Wieża Katedry w Przemyślu

Wieża Katedry w Przemyślu jest jednym z najbardziej charakterystycznych elementów panoramy miasta i ważnym zabytkiem architektury sakralnej Podkarpacia. Należy do zespołu archikatedry pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela, który stanowi centrum dawnej kapituły i jest świadectwem długiej, wielowiekowej historii diecezji przemyskiej.

Historia wieży

Obecna wieża pochodzi z przełomu XVI i XVII wieku, choć jej pierwotny zalążek mógł istnieć już w średniowieczu. Została wzniesiona w stylu późnorenesansowym i wielokrotnie przebudowywana w kolejnych stuleciach. Po pożarze miasta w XVII wieku wymagała gruntownej renowacji, a w XVIII wieku otrzymała charakterystyczny hełm w kształcie barokowej kopuły z latarnią. Wysokość wieży wynosi ok. 71 metrów, co czyni ją jednym z najwyższych obiektów sakralnych w regionie.

Architektura i funkcje

Wieża jest masywna i dominująca, zbudowana na planie kwadratu, w dolnych partiach z kamienia, wyżej z cegły. Posiada cztery kondygnacje, zwężające się ku górze, oraz barokowy hełm zwieńczony krzyżem. Na elewacjach można dostrzec dekoracyjne gzymsy i pilastry. Na wieży umieszczono zegar, który od wieków odmierzał czas mieszkańcom miasta.

W jej wnętrzu znajduje się klatka schodowa prowadząca na taras widokowy, z którego rozpościera się panorama Przemyśla, doliny Sanu oraz okolicznych wzgórz. Dawniej pełniła również funkcje obronne – w czasach zagrożeń była punktem obserwacyjnym.

Dzwony i mechanizm zegara

Wieża była miejscem zawieszenia dzwonów katedralnych. Jeden z najstarszych, „Maria”, odlany został w XVII wieku i do dziś jest częścią zespołu dzwonów. Mechanizm zegarowy także należy do zabytków – działał ręcznie nakręcany przez wieki, dopiero w XX wieku został zmodernizowany.

Symbol miasta

Dziś wieża jest jednym z głównych punktów turystycznych Przemyśla. Jej sylwetka jest widoczna z wielu kilometrów, a wejście na taras to obowiązkowa atrakcja. Zabytek ten jest również ważnym elementem tożsamości lokalnej, symbolem ciągłości historii i roli Kościoła w życiu regionu.