Wschód słońca w Paralii

Złoty piasek i widok na Olimp 

Plaża w Paralii słynie z drobnego, złocistego piasku i niezwykłego widoku na majestatyczny masyw Olimpu. To jedno z niewielu miejsc w Grecji, gdzie można jednocześnie kąpać się w morzu i patrzeć na ośnieżone szczyty gór.

Plaża ciągnie się przez kilka kilometrów i co roku otrzymuje Błękitną Flagę – wyróżnienie przyznawane za czystość wody, bezpieczeństwo i dbałość o środowisko.

Dno morskie opada tu bardzo łagodnie, dzięki czemu plaża jest idealna dla rodzin z dziećmi. Woda jest ciepła i spokojna, zwłaszcza rano.

Promenada pełna kontrastów 

Główna promenada łączy klimat śródziemnomorskiego kurortu z nutą kiczu – obok eleganckich tawern stoją sklepiki z pamiątkami, biżuterią i muszlami, a zapach grillowanych owoców morza miesza się z aromatem popcornu i waty cukrowej.

Raj dla fotografów

Wschody słońca nad Morzem Egejskim i zachody z widokiem na Olimp należą do najbardziej malowniczych w regionie.

Miejscowi opowiadają, że bogowie z Olimpu czasem zstępują z gór, by pod postacią ludzi przechadzać się po plaży o zmierzchu – dlatego mówi się, że Paralia to miejsce, gdzie niebo i morze spotykają się z mitologią.

 Afrykarium we Wrocławiu

Wrocławskie Afrykarium to jedyne oceanarium na świecie poświęcone wyłącznie faunie i florze Afryki. Łączy w sobie elementy zoo, akwarium i muzeum przyrody.

Podwodny tunel 

Jedną z największych atrakcji jest 18-metrowy tunel z przezroczystego szkła, przez który można obserwować rekiny, płaszczki i inne ryby pływające nad głowami zwiedzających.

Cztery strefy klimatyczne 

Afrykarium prezentuje różne ekosystemy: Morze Czerwone, dżunglę Kongo, Wybrzeże Namibii i Afrykę Wschodnią. Każda z nich ma inną temperaturę, wilgotność i roślinność.

Hipopotamy w basenie 

Wrocławskie hipopotamy mają do dyspozycji ogromny basen z podwodnymi szybami, dzięki którym można je obserwować podczas pływania i nurkowania – to rzadki widok!

Pingwiny z Namibii 

Choć kojarzą się z zimnem, pingwiny przylądkowe żyją w ciepłym klimacie. W Afrykarium mają specjalnie zaprojektowaną plażę z piaskiem i skałami.

Symbioza nauki i rozrywki 

Afrykarium to nie tylko atrakcja turystyczna, ale też centrum edukacyjne. Odbywają się tu warsztaty, wykłady i pokazy karmienia zwierząt.

Ogromna powierzchnia 

Budynek ma ponad 9 000 m² i mieści ponad 15 milionów litrów wody. To jakby połączyć kilka basenów olimpijskich w jednym miejscu!

Zwierzęta z Afryki bez paszportu

W Afrykarium można zobaczyć m.in.: krokodyle, manaty, ryby rafowe, kotiki afrykańskie, a nawet mrówniki – bez konieczności podróży na inny kontynent.

 Jaszczurówka, Zakopane

Kaplica Najświętszego Serca Jezusa, w Jaszczurówce jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych i magicznych miejsc w Zakopanem, prawdziwej perle stylu zakopiańskiego stworzonego przez Stanisława Witkiewicza.

Arcydzieło stylu zakopiańskiego

Kaplica na Jaszczurówce to jeden z najczystszych przykładów stylu zakopiańskiego, czyli charakterystycznej architektury stworzonej przez Stanisława Witkiewicza na przełomie XIX i XX wieku. Całość – od bryły po klamki i żyrandole – powstała zgodnie z jego wizją: sztuka miała wyrastać z tradycji góralskiej, ale przemawiać językiem nowoczesności i piękna.

Powstała z modrzewia i bez gwoździ

Świątynię wzniesiono w latach 1904–1907 w całości z modrzewia tatrzańskiego, czyli drewna wyjątkowo trwałego i odpornego na wilgoć. Co ciekawe, tradycja góralska nakazywała budować konstrukcje drewniane bez użycia gwoździ – z klinów i złączy ciesielskich. Choć kaplica jest nieco młodsza, wiele elementów wykonano właśnie w ten sposób, zgodnie z duchem dawnego Podhala.

Witkiewicz projektował ją z daleka

Stanisław Witkiewicz, twórca stylu zakopiańskiego, w czasie budowy przebywał już na leczeniu w Lovranie nad Adriatykiem, cierpiąc na gruźlicę. Mimo choroby korespondencyjnie nadzorował prace, wysyłając do Zakopanego szkice i listy z uwagami. Można powiedzieć, że kaplica była jego duchowym pożegnaniem z Tatrami – ostatnim projektem, który w pełni zrealizował jego artystyczne idee.

Wnętrze inspirowane przyrodą

Każdy element wnętrza kaplicy ma znaczenie symboliczne i estetyczne. W ołtarzu głównym zamiast klasycznych kolumn zastosowano motywy roślinne i słońce, a ściany zdobią ornamenty inspirowane tatrzańską florą. Witraże przedstawiają stylizowane Tatry i motywy ludowe, przez co światło wpadające do środka tworzy ciepły, złocisty blask.

Złudzenie ruchu i światła

Witkiewicz zaplanował kaplicę tak, by wyglądała inaczej o każdej porze dnia. Promienie słońca przenikające przez witraże i gontowy dach dają wrażenie, że wnętrze „oddycha”. Górale mawiają, że „kaplica żyje razem z Tatrami” – o poranku jest jasna jak świerkowy las, a wieczorem ciemna i zamyślona jak góry przed burzą.

Ołtarz z duszą Podhala

Ołtarz główny wykonano z drewna, w stylu przypominającym góralskie skrzynie posagowe. Centralny obraz przedstawia Najświętsze Serce Jezusa, a całość otaczają motywy kwiatowe, słońce i stylizowane promienie – symbol miłości i życia.
Zamiast klasycznych aniołów czy świętych figur – w ołtarzu pojawiają się góralskie motywy roślinne i geometryczne, co czyni go jedynym w swoim rodzaju.

Bohaterka filmów i pocztówek

Kaplica z Jaszczurówki należy do najczęściej fotografowanych obiektów w Tatrach. Pojawia się w filmach dokumentalnych i fabularnych o Zakopanem oraz w albumach o drewnianej architekturze Polski. Jej charakterystyczna, „bajkowa” sylwetka stała się symbolem tatrzańskiej duchowości i góralskiego stylu życia.

Inspiracja dla artystów

To miejsce ukochali malarze, fotograficy i poeci. Często odwiedzał je Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy), syn architekta, który przyznawał, że drewniana kaplica „ma w sobie coś mistycznego, jakby była żywym stworzeniem”.
Dla wielu artystów stała się symbolem połączenia sztuki, natury i duchowości – wartości, które tworzyły tożsamość Zakopanego przełomu wieków.

Wrota do natury

Tuż obok kaplicy rozpoczyna się szlak do Doliny Olczyskiej – jednej z najspokojniejszych i najpiękniejszych w Tatrach. Wypływa tam Potok Olczyski, który według legendy ma cudowne właściwości: „oczyszcza duszę i serce”, jeśli się w nim zanurzyć. Nic dziwnego, że właśnie tu powstała świątynia dedykowana Najświętszemu Sercu Jezusa.

Fasada Katedry w Rouen, Francja

Fasada Katedry w Rouen

Fasada zachodnia katedry Notre-Dame w Rouen należy do najwspanialszych dzieł późnego gotyku we Francji. Jest niezwykle bogata, pełna rzeźb i dekoracji, co sprawia, że przypomina koronkową strukturę wykutą w kamieniu. Dziś uchodzi za kwintesencję stylu gotyku flamboyant (płomienistego), który w Normandii osiągnął swoje apogeum w XV i XVI wieku. To właśnie ta fasada tak zafascynowała Claude’a Moneta, który uwiecznił ją w słynnym cyklu obrazów.

Układ fasady

Fasada zachodnia składa się z trzech głównych portali – centralnego (Portail de la Calende) oraz dwóch bocznych – otoczonych lasem pinakli, maswerków i ażurowych łuków. Ponad nimi wznoszą się dwie wieże:

• Tour Saint-Romain (po lewej) – starsza, romańsko-gotycka, z XII-XIII wieku.

• 
  Tour de Beurre (po prawej) – późnogotycka, powstała w XV-XVI wieku, nazwana „Wieżą Masła”, ponieważ jej budowę sfinansowano z opłat za pozwolenie na jedzenie masła w Wielkim Poście.

Powyżej portali znajduje się ogromna rozeta, otoczona misternymi rzeźbami i ażurowymi ornamentami. Całość wieńczy koronkowa balustrada oraz centralna iglica.

Trzy portale i ich program ikonograficzny

Każdy z trzech portali fasady ma bogaty zestaw rzeźb, które pełniły w średniowieczu funkcję dydaktyczną – ilustrowały Pismo Święte i historię zbawienia dla wiernych, którzy w większości nie umieli czytać.

1. Portal środkowy (Portail de la Calende)

Najważniejszy, monumentalny portal centralny ukazuje sceny z życia Chrystusa i Maryi.

Tympanon: przedstawia Koronację Marii Panny w niebie, a poniżej – sceny Zwiastowania, Nawiedzenia i Narodzenia Pańskiego.

W archiwoltach: rzeźby proroków, apostołów, aniołów oraz sceny Sądu Ostatecznego.

Figury kolumnowe: po obu stronach stoją monumentalne postacie świętych i proroków, z atrybutami ułatwiającymi ich rozpoznanie.

2. Portal północny (po lewej)

Poświęcony świętym i scenom Starego Testamentu. Widzimy tu figury proroków, królów i patriarchów, a w górnej części tympanonu – ofiarę Abrahama i Mojżesza otrzymującego tablice Prawa.

3. Portal południowy (po prawej)

Znany jako portal św. Jana Chrzciciela. Ukazuje sceny z życia Jana Chrzciciela, w tym jego chrzest Jezusa w Jordanie, a także moment ścięcia świętego.

Galeria królów i inne rzeźby

Ponad portalami biegnie tzw. Galeria Królów, w której umieszczono figury dawnych monarchów Francji oraz postaci biblijnych. Podobnie jak w katedrze w Chartres czy Reims, miało to symbolizować boskie umocowanie władzy królewskiej.

W niszach fasady i na balustradach znajdują się setki figur przedstawiających świętych, aniołów, proroków, a także fantastyczne stworzenia – chimery, groteski, bestie. Te ostatnie pełniły funkcję dekoracyjną, ale też apotropaiczną – miały odstraszać złe moce.

Dlaczego fasada wydaje się tak „żywa”?

• Gotyk flamboyant charakteryzuje się falującymi liniami i dynamicznymi ornamentami przypominającymi płomienie. Widać to w maswerkach, pinaklach, gzymsach.

• 

  
  

  Kamień, z którego wykonano fasadę, jest jasny, a jego powierzchnia pełna załamań – w zależności od pory dnia i światła zmienia wygląd. To właśnie ten efekt gry światła i cienia zachwycił Moneta.

• Fasadę zdobią setki drobnych detali – kwiatony, liście, wici roślinne – które nadają jej organiczny charakter.

Ciekawostki o rzeźbach fasady

Zniszczenia rewolucyjne: Podczas rewolucji francuskiej w XVIII wieku wiele figur zniszczono jako symbole monarchii i Kościoła. W XIX wieku część z nich odtworzył architekt Viollet-le-Duc.

„Wieża Maślana” i grzech obżarstwa: Nazwa wieży wzięła się stąd, że w czasie Wielkiego Postu wierni mogli płacić, by spożywać masło. Z tych opłat sfinansowano wieżę – co stało się powodem złośliwych komentarzy kronikarzy.

Ukryte podpisy rzeźbiarzy: Na niektórych figurach można znaleźć maleńkie inicjały lub znaki kamieniarzy. To rzadkie ślady indywidualności w epoce, gdy większość dzieł była anonimowa.