Olimp, Grecja

Góra Olimp to najwyższy masyw górski Grecji (2 917 m n.p.m., szczyt Mitikas), położony w północnej części kraju, niedaleko Salonik i wybrzeża Morza Egejskiego. Od 1938 roku jest parkiem narodowym, a dziś wpisany jest także na listę Rezerwatów Biosfery UNESCO. Dla miłośników gór to jedno z najpiękniejszych miejsc do trekkingu, a dla miłośników historii i kultury – prawdziwa kraina mitów, bo właśnie tutaj starożytni Grecy umiejscawiali siedzibę bogów olimpijskich.

Trasa na Olimp

Najczęściej wybierana droga prowadzi z miejscowości Litochoro, położonej u podnóża góry. Stamtąd wędrowcy udają się do Prionii (ok. 1 100 m n.p.m.), dokąd można dotrzeć samochodem lub busem. Dalej szlak prowadzi przez lasy i górskie doliny do schroniska Spilios Agapitos (ok. 2 100 m n.p.m.). Nocleg w schronisku to klasyczny punkt wyprawy – pozwala odpocząć przed zdobyciem szczytu.

Z tego miejsca można wybrać dwa główne cele:

• Mitikas (2 917 m n.p.m.) – najwyższy szczyt, nazywany „tronem Zeusa”. Ostatni odcinek to dość stroma, skalista grań wymagająca pewnej wprawy.

• Skolio (2 911 m n.p.m.) – drugi co do wysokości wierzchołek, łatwiej dostępny, z którego rozciągają się fantastyczne widoki na Mitikas i morze.

Wędrówka na Olimp to połączenie trekkingu, kontaktu z dziką przyrodą i duchowej podróży do świata starożytnych wierzeń. Trzeba mieć dobre przygotowanie, żeby się tam wybrać. 

Pierwsze udokumentowane wejście na Olimp odbyło się 2 sierpnia 1913 roku. Dokonali go dwaj Szwajcarzy – Frédéric Boissonnas (fotograf) i Daniel Baud-Bovy (pisarz) – wraz z przewodnikiem z Litochoro, Christosem Kakalosem, późniejszym legendarnym „pierwszym zdobywcą Olimpu”. To właśnie Kakalos, doskonale znający górskie ścieżki, poprowadził ich na szczyt Mitikas (2 917 m n.p.m.), najwyższy punkt masywu. Wydarzenie to miało miejsce krótko po wyzwoleniu Macedonii spod panowania osmańskiego, dlatego nabrało również wymiaru symbolicznego – Grecja odzyskała swoją „świętą górę”.

Schronisko Spilios Agapitos

Najbardziej znane schronisko na Olimpie to Spilios Agapitos Refuge, nazwane imieniem greckiego taternika i pioniera turystyki górskiej. Znajduje się na wysokości około 2 100 m n.p.m., na szlaku prowadzącym z miejscowości Prionia w stronę szczytu Mitikas.

Schronisko zostało otwarte w 1930 roku i od tego czasu stanowi główną bazę dla wszystkich, którzy chcą zdobywać Olimp. Jego fundatorem była Grecka Federacja Alpinizmu, a nazwano je na cześć Spilios Agapitos (1875–1927) – nauczyciela i pasjonata gór, który zginął tragicznie podczas wyprawy w masyw Parnasu.

Charakterystyczne dla schroniska jest to, że zbudowane zostało w tradycyjnym kamiennym stylu, z tarasem oferującym niezwykły widok na równinę Tesalii i Morze Egejskie. Obiekt może pomieścić kilkaset osób i dziś działa przez większą część roku, stanowiąc obowiązkowy punkt postoju w drodze na Olimp.

To miejsce zyskało legendarną sławę wśród alpinistów i turystów – mówi się nawet, że „nie ma wejścia na Olimp bez noclegu u Spiliosa”. Wielu wspomina noc spędzoną w tym schronisku jako przeżycie niemal rytualne: po dniu marszu, w cieniu monumentalnych szczytów, człowiek znajduje się dosłownie „u progu siedziby bog

ów”.

Rola góry dla Greków

Dla starożytnych Greków Olimp był osią kosmosu – miejscem, gdzie niebo styka się z ziemią. Uważano go za niedostępny dla zwykłych śmiertelników. To właśnie tam, ponad chmurami, w złotych pałacach, rezydowali bogowie olimpijscy z Zeusem na czele. Olimp miał status świętej góry, symbolu boskiej potęgi i porządku świata.

W kulturze nowożytnej i współczesnej Olimp nadal odgrywa rolę ikoniczną – jest nie tylko narodową dumą Greków, ale też symbolem dziedzictwa, które Grecja przekazała całej cywilizacji europejskiej.

Mity związane z Olimpem

• Siedziba bogów – Olimp był miejscem, w którym radzili bogowie: Zeus, Hera, Posejdon, Atena, Apollo, Artemida, Afrodyta, Hermes, Ares, Hefajstos, Hestia i Demeter. Tam ucztowali, pili ambrozję i nektar, a także decydowali o losach ludzi.

• Tron Zeusa – najwyższy szczyt, Mitikas, uznawano za miejsce, z którego Zeus obserwował ziemię i ciskał piorunami w tych, którzy sprzeciwiali się jego woli.

• Granica dwóch światów – Olimp symbolizował granicę między światem śmiertelników a wieczną, niezmienną sferą bogów. Dlatego w wielu mitach bohaterowie (np. Herakles) dążyli, by choć na chwilę zbliżyć się do tego miejsca.

• Mit o Tyfonie – potężnym potworze, który według legendy został pokonany przez Zeusa i pogrzebany pod Etną. Olimp w tym micie jawi się jako bastion bogów, miejsce, z którego Zeus odpierał ataki chaosu i potęg niebiańskich.