Duomo di Milano, Włochy

Duomo di Milano

Katedra w Mediolanie, czyli Duomo di Milano, to jeden z najbardziej imponujących gotyckich kościołów Europy i prawdziwy symbol miasta. Budowana była przez niemal sześć stuleci, a jej skala i bogactwo detali czynią z niej jeden z największych zabytków sakralnych świata.

Architektura

Rozmiary – katedra może pomieścić około 40 tysięcy wiernych. To największy kościół we Włoszech (większa jest jedynie bazylika św. Piotra w Watykanie, ale ta leży na terytorium Watykanu).

Budowa – rozpoczęto ją w 1386 roku z inicjatywy księcia Gian Galeazza Viscontiego. Prace trwały aż do XIX wieku, a ostateczne wykończenia wykonywano jeszcze w XX wieku.

Styl – dominuje gotyk, ale ze względu na długi czas budowy można w niej dostrzec także wpływy renesansu, baroku i neogotyku. Charakterystyczne są setki strzelistych wieżyczek i pinakli.

Madonnina – na najwyższej iglicy (108,5 m) w 1774 roku ustawiono pozłacaną statuę Madonny, która stała się jednym z symboli Mediolanu. Tradycyjnie żaden budynek w mieście nie mógł być wyższy od „Madonniny” – dopiero wieżowce XX wieku przełamały tę zasadę, ale na ich szczytach często umieszczano mniejsze repliki figury.

Relikwia gwoździa z Krzyża 

W katedrze przechowywany jest gwóźdź, który według tradycji pochodzi z krzyża Chrystusa. Raz w roku, podczas uroczystości „Rito della Nivola”, relikwia zostaje uroczyście opuszczona z kopuły.

Labirynt na posadzce 

W jednej z naw można zobaczyć wyryty w marmurze mały labirynt, symbol duchowej drogi i pielgrzymki wiernych.

Legendy o diabłach 

Niektóre z groteskowych rzeźb na fasadzie, przedstawiające stwory i demony, miały „odstraszać złe moce” od świątyni. Mieszkańcy Mediolanu opowiadali, że nocą widywano, jak ożywają i strzegą katedry.

Napoleon i koronacja 

W 1805 roku to właśnie w katedrze Napoleon Bonaparte koronował się na króla Włoch. Z okazji tej uroczystości przyspieszono prace wykończeniowe przy fasadzie świątyni.

Podziemia katedry 

W podziemiach Duomo di Milano znajdują się starożytne pozostałości chrześcijańskie: baptysterium z IV wieku oraz grób św. Karola Boromeusza, jednego z najważniejszych biskupów Mediolanu.

Tarasy na dachu 

Również dach katedry skrywa niespodziankę. Tarasy, na które można wejść są niezwykłą atrakcją turystyczną. Z dachów katedry można podziwiać panoramę Mediolanu, a przy dobrej pogodzie nawet Alpy.

Św. Bartłomiej - lekcja anatomii w marmurze

W mediolańskiej katedrze jednym z najbardziej niezwykłych i budzących emocje dzieł sztuki jest posąg św. Bartłomieja obdartego ze skóry (San Bartolomeo Scorticato), stojący w pobliżu ołtarza głównego. To rzeźba, która wyróżnia się nie tylko religijnym przesłaniem, ale też niezwykłym realizmem anatomicznym.

Dzieło wykonał w 1562 roku rzeźbiarz Marco d’Agrate, uczeń słynnego Leone Leoniego.

Św. Bartłomiej został ukazany jako postać obdarta ze skóry, którą nosi przerzuconą przez ramiona niczym szatę. To odniesienie do męczeńskiej śmierci apostoła, którego według tradycji żywcem odarto ze skóry.

Rzeźba nie przedstawia „nagiego świętego”, lecz jego ciało pozbawione skóry. Widać szczegółowo wyrzeźbione mięśnie, ścięgna i żyły, co czyni z niej niemal „lekcję anatomii w marmurze”. Z tego powodu posąg bywa określany jako jedno z najbardziej „naukowych” dzieł sztuki renesansowej.

Inskrypcja na cokole widnieje napis: „Non me Praxiteles, sed Marcus finxit Agrates” („Nie stworzył mnie Praksyteles, lecz Marco d’Agrate”). Rzeźbiarz podkreślił w ten sposób, że jego dzieło dorównuje mistrzom starożytności.

Figura od wieków budzi zdumienie, a czasem nawet grozę. Dla jednych to arcydzieło realizmu i odwagi artystycznej, dla innych – szokujące i zbyt drastyczne przedstawienie świętego.

Étretat - miasto klifów i malarzy, Normandia, Francja

Étretat to jedno z najbardziej malowniczych miasteczek w Normandii, położone nad Kanałem La Manche w departamencie Seine-Maritime. Słynie przede wszystkim z niezwykłych formacji skalnych, które od XIX wieku przyciągają artystów, podróżników i turystów z całego świata.

Klify Étretat 

W Étretat wapienne urwiska wznoszą się nawet na 70 metrów nad poziom morza. Najsłynniejsze formacje to Falaise d’Aval z naturalnym łukiem skalnym oraz L’Aiguille („Iglica”) – smukła skała wystająca z wody. Te niezwykłe kształty sprawiły, że miejsce stało się ikoną francuskiego wybrzeża.

„Iglica” i piracki skarb 

Według miejscowych podań w skałach Étretat ukryty jest skarb piratów. Historia ta zainspirowała Maurice’a Leblanca, autora powieści o dżentelmenie-włamywaczu Arsène Lupinie. W książce Skarb Arsène Lupina klify Étretat odgrywają kluczową rolę.

Formacje skalne jako „zwierzęta”  

lokalne legendy nadały klifom fantastyczne znaczenia. Najsłynniejszy łuk skalny przypomina słonia zanurzającego trąbę w wodzie. Inne formacje porównuje się do ptaków czy mitycznych stworzeń.

Inspiracja dla artystów 

Étretat uwieczniali w swoich obrazach m.in. Claude Monet, Gustave Courbet czy Eugène Boudin. To właśnie tu impresjoniści eksperymentowali ze światłem, starając się oddać zmieniające się kolory nieba i morza.

Kurort XIX wieku 

Wraz z rozwojem kolei Étretat stało się modnym nadmorskim letniskiem. Bywali tu znani pisarze i politycy, m.in. Guy de Maupassant, który miał w miasteczku willę.

Kościół Notre-Dame de la Garde

Mały kościółek stojący na szczycie klifu pełnił dawniej rolę kaplicy marynarzy. Według legendy Maryja miała czuwać tu nad żeglarzami i ostrzegać ich przed sztormami.

Lotnictwo i tajemnica białego ptaka 

Étretat związane jest także z historią awiacji. W 1927 roku francuscy lotnicy Charles Nungesser i François Coli zaginęli podczas próby lotu transatlantyckiego. Ich samolot „L’Oiseau Blanc” („Biały Ptak”) ostatni raz widziano nad Normandią, a według niektórych świadków miał spaść w okolicach Étretat.

Dziś Étretat to nie tylko kurort i symbol Normandii, ale też miejsce pełne legend i tajemnic – od pirackich skarbów po zagadki lotnicze, od mitologicznych sygnałów zaklętych w skałach po malarskie wizje Moneta.

 Helsingør, Dania - miasto Hamleta

Helsingør, znane także pod nazwą Elsynor, to duńskie miasto położone na wschodnim wybrzeżu Zelandii, nad cieśniną Sund. Miasto ma bogatą historię i znaczenie strategiczne – od średniowiecza kontrolowało ruch statków przepływających przez tę cieśninę, która stanowiła jedną z najważniejszych dróg morskich w Europie Północnej.

Zamek Kronborg

Zamek Kronborg to wizytówka miasta i jeden z najsłynniejszych zamków Danii. Zbudowany w XVI wieku, pełnił rolę twierdzy i królewskiej rezydencji. To właśnie z nim związana jest największa sława Helsingøru – William Szekspir umieścił tu akcję swojej tragedii Hamlet. Dlatego zamek często nazywany jest „zamkiem Hamleta”.

Opłata sundska

Od XV wieku miasto wzbogacało się dzięki cłu pobieranemu od wszystkich statków przepływających przez cieśninę Sund. To uczyniło Helsingør jednym z najzamożniejszych ośrodków Danii w epoce nowożytnej.

Starówka

Stare miasto – zachwyca średniowiecznym układem ulic i kolorowymi kamienicami z XVI–XVII wieku. To jedno z najlepiej zachowanych historycznych centrów miejskich w Danii.

• Holger Danske (Ogier Duńczyk) – według legendy średniowieczny rycerz śpi w podziemiach zamku Kronborg. Kiedy Dania znajdzie się w wielkim niebezpieczeństwie, Holger ma się przebudzić i stanąć w obronie ojczyzny. Ta legenda jest jednym z najważniejszych mitów narodowych Danii.

• 
  Duch Hamleta – choć postać księcia Hamleta jest fikcyjna, mieszkańcy Helsingøru i przewodnicy turystyczni lubią opowiadać o „duchu Hamleta”, który miałby błąkać się po komnatach Kronborga. Zdarzało się nawet, że aktorzy grający w spektaklach Hamleta w zamku wspominali o dziwnych odgłosach czy uczuciu obecności kogoś niewidzialnego.

• Podziemia Kronborga – mroczne kazamaty, w których przechowywano żywność i broń, owiane są licznymi opowieściami o duchach więźniów i marynarzy. To właśnie tam znajduje się monumentalna rzeźba Holgera Danske, potęgująca atmosferę legendy.

• Cień piratów – cieśnina Sund była w średniowieczu miejscem aktywności piratów. W lokalnym folklorze pojawiają się opowieści o ich duchach, które mają ostrzegać przed burzami albo nawiedzać statki próbujące uniknąć opłat w Helsingør.

Dziś Helsingør przyciąga turystów przede wszystkim dzięki zamkowi Kronborg, wpisanemu na listę UNESCO, ale miasto ma też kameralny urok portowego ośrodka, z muzeami, wąskimi uliczkami i pięknym widokiem na szwedzkie Helsingborg, położone po drugiej stronie cieśniny.

W Helsingør oprócz legendy o Holgerze Danske pojawia się też mniej znany, ale bardzo ciekawy wątek związany z „Srebrną Syreną” (dansk: Sølvsirenen). To motyw z miejscowych podań, który często bywa mylony z bardziej znaną „Małą Syrenką” z Kopenhagi.

Według jednej z legend, u wybrzeży Helsingøru pojawiała się syrena, której ciało lśniło jak ze srebra. Miała ostrzegać rybaków przed sztormami – jej śpiew był złowieszczy, ale pełnił funkcję sygnału, by nie wypływać w morze. Inne wersje podania opowiadają, że syrena kusiła marynarzy, by porzucili swoje statki, a ci, którzy ulegli jej urokowi, już nigdy nie wracali do portu.

Na pamiątkę tej legendy w Helsingør znajduje się rzeźba Syreny, mniej znana niż kopenhaska, ale chętnie oglądana przez turystów szukających „alternatywnej” wersji duńskiej baśni. W przeciwieństwie do kopenhaskiej Małej Syrenki z brązu, figura w Helsingør jest wykonana z polerowanego metalu (stali nierdzewnej, często nazywanej srebrną), co sprawia, że odbija światło w niezwykły sposób. Ustawiona została tak, by lśniła w promieniach słońca i wyglądała, jakby wyłaniała się z wody.

Ciekawostką jest, że „Srebrna Syrena” bywa interpretowana jako współczesna odpowiedź na klasyczny pomnik z Kopenhagi – bardziej nowoczesna, minimalistyczna i symboliczna. Dla mieszkańców Helsingøru to też pewnego rodzaju manifest: ich miasto, choć kojarzone głównie z Hamletem i Kronborgiem, ma własne legendy i własną syrenę, która stoi niejako w cieniu tej słynnej kopenhaskiej.